Zabezpieczenie kredytu - definicja, zastosowanie, rodzaje

Zabezpieczenie kredytu - definicja

Zabezpieczenie kredytu to proces, w którym pożyczkodawca wymaga od pożyczkobiorcy dostarczenia aktywów lub gwarancji, które mogą być wykorzystane do zminimalizowania ryzyka niewypłacalności pożyczki.

Po co bankowi zabezpieczenie kredytu?

Zabezpieczenie ma na celu ochronę interesów pożyczkodawcy (banku) i zapewnienie, że w razie niewywiązania się z umowy przez pożyczkobiorcę, bank będzie mógł odzyskać swoje środki. Zabezpieczenie zobowiązania, np. kredytu gotówkowego, to forma ochrony spłaty pieniędzy pożyczonych od banku. Może nam zostać zaproponowane jako dodatkowe zapewnienie bezpieczeństwa lub być jednym z warunków do uzyskania gotówki. Druga sytuacja może mieć miejsce w momencie np. wtedy, gdy nasza zdolność finansowa będzie bardzo niska. Stosunkowo często dzięki zabezpieczeniu kredytu można skorzystać z lepszych warunków, np. niższej prowizji za udzielenie finansowania. Ochronę kredytów stosuje się zwykle wtedy, gdy ocena zdolności kredytowej wnioskodawcy nie jest zbyt wysoka, a on sam koniecznie chce skorzystać z oferty danej instytucji finansowej. Bank zabezpiecza się przed ewentualną niewypłacalnością spowodowaną utratą pracy, niezdolnością do niej czy śmiercią konsumenta.

Rodzaje zabezpieczenia kredytu

Podstawowy podział dzieli ochronę zobowiązania kredytu na dwa główne rodzaje:

• zabezpieczenia osobiste – kredytobiorca odpowiada za zadłużenie całym swoim majątkiem, a kredytodawca może żądać od niego uregulowania długu na podstawie środków zgromadzonych przed i po udzieleniu finansowania, jeśli zadłużenie nie zostało spłacone w terminie.
• zabezpieczenia rzeczowe – dłużnik odpowiada jedynie częściowo za powstałe zadłużenie, w oparciu o konkretne elementy swojego majątku. Do tego rodzaju ochrony mogą zostać także włączone osoby trzecie, nawet jeśli nie skorzystały z finansowania.

Wybór zabezpieczenia kredytu często zależy od naszej historii kredytowej oraz oferty kredytodawcy, którego wybierzemy. 

Co zaliczamy do osobistych zabezpieczeń kredytu?

Do osobistych zabezpieczeń kredytu zalicza się przede wszystkim:

• poręczenie kredytu (wekslowe i cywilne),
• weksel,
• przejęcie lub przystąpienie do długu
• cesję wierzytelności,
• pełnomocnictwo,
• gwarancję bankową.

Przy poręczeniu wekslowym (awal) kredytobiorca wskazuje żyranta, który spłaci kredyt w momencie, kiedy osoba zadłużona nie będzie w stanie zrobić tego samodzielnie. Awal ma charakter nieodwołalny w odróżnieniu od poręczenia cywilnego. Sam weksel natomiast jest rodzajem papieru wartościowego, gdzie wskazana w nim osoba zobowiązuje się do uregulowania należności w określonym czasie – jest często stosowany przy pożyczkach prywatnych. Pełnomocnictwo jako zabezpieczenie można porównać do upoważnienia do konta z tą różnicą, że to kredytodawca ma prawo do korzystania z pieniędzy zgromadzonych na naszym rachunku bankowym i wykorzystania ich do spłaty zadłużenia. Przy przejęciu długu przejemca staje się dłużnikiem, ale tylko wtedy, gdy zgodzi się na to instytucja, która udzieliła finansowania – podobnie działa cesja wierzytelności (cesjonariuszem może być też podmiot gospodarczy). Mniejszy zakres zabezpieczenia ma przystąpienie do długu, gdzie wyznaczona osoba pomaga dłużnikowi w spłacie kredytu. Gwarancja bankowa stosowana jest często jako zabezpieczenie dla umów kredytowych podpisywanych z przedsiębiorcami, choć może dotyczyć też osób fizycznych. W przypadku braku spłaty przez kredytobiorcę, bank zobowiązuje się do uregulowania należności (pod ustalonymi wcześniej warunkami).

Co zaliczamy do zabezpieczeń rzeczowych kredytu?

Do zabezpieczeń rzeczowych kredytu zaliczamy:

• zastaw – ogólny lub rejestrowy,
• hipoteka – do kredytów z zabezpieczeniem hipotecznym, np. na dom,
• przewłaszczenie na zabezpieczenie – związane z nieruchomością,
• ubezpieczenie kredytu – np. NNW czy polisa na życie,
• kaucja bankowa,
• blokada pieniędzy na rachunku bankowym.

Zastaw to ustanowienie określonego przedmiotu jako zabezpieczenia zobowiązania. Wykorzystywany jest np. w kredycie lombardowym. Przy zastawie ogólnym kredytobiorca nie może użytkować przedmiotu zabezpieczenia, np. samochodu do momentu spłaty długu. Zabezpieczenie rejestrowe już to umożliwia, choć niezbędne będzie wpisanie zastawu do rejestru. Przewłaszczenie na zabezpieczenie ma podobną formę działania, ale dochodzi tu dodatkowo do przeniesienia własności z kredytobiorcy na kredytodawcę. Po spełnieniu warunków umowy własność wraca do pierwotnego właściciela. Z hipoteką można spotkać się w przypadku kredytu hipotecznego, odwróconego kredytu hipotecznego czy pożyczki hipotecznej. Zabezpieczenie jest związane z nieruchomością kredytobiorcy, który ma do niej określone prawa np. do lokalu, użytkowania wieczystego czy własności. Sprawdź również czym jest promesa kredytowa i jak może pomóc przy kupnie mieszkania. Najczęściej stosowaną formą ochrony jeśli chodzi o zobowiązania finansowe w ogóle, jest ubezpieczenie kredytu. Kredytobiorca wykupuje polisę ubezpieczeniową w różnych wariantach. Pieniądze zgromadzone poprzez wpłacanie składek są przeznaczane na spłatę zadłużenia wtedy, gdy kredytobiorca nie będzie mógł tego zrobić (te sytuacje określa odrębna umowa ubezpieczenia) Oprócz tego banki mogą proponować uiszczenie kaucji zwrotnej lub zablokowanie konkretnej kwoty na rachunku bankowym wnioskodawcy na poczet ewentualnej “awaryjnej” spłaty – po uregulowaniu należności środki wracają do kredytobiorcy.

Czy ochrona zobowiązania jest obowiązkowa?

Ochrona zobowiązania, czyli zabezpieczenie kredytu lub pożyczki, nie jest zawsze obowiązkowa. Ubezpieczenie kredytu jest niezwykle popularną formą zabezpieczenia spłaty udzielonego finansowania. Klient sięgając po nie zobowiązany jest do wpłaty składek na rzecz wykupionej polisy. Przed wypłatą pieniędzy z kredytu zwykle trzeba także uiścić dodatkową, jednorazową opłatę. Ubezpieczenie kredytu oczywiście sprawi, że koszty finansowania wzrosną, jednak warto przemyśleć możliwość wykupienia polisy, zwłaszcza gdy staramy się o wysoką kwotę zobowiązania. Ochrona zapewnia bezpieczeństwo nam, naszym bliskim i bankowi przed ewentualną niewypłacalnością. Może być ona spowodowana utratą pracy, niezdolnością do niej czy nawet śmiercią. Pamiętajmy, że da się objąć ochroną zarówno zobowiązania hipoteczne czy gotówkowe, ale też inne rodzaje kredytów. Pakiet ubezpieczenia można wykupić nawet w trakcie okresu kredytowania. Istnieje również możliwość rezygnacji z ubezpieczenia.

Zabezpieczenie kredytu – podsumowanie

Zabezpieczenie kredytu to forma ochrony pieniędzy przekazanych nam przez bank. Wyróżnia się osobiste oraz rzeczowe zabezpieczenia kredytu. To pierwsze dotyczy całości majątku dłużnika i może mieć formę np. poręczenia cywilnego, cesji wierzytelności czy pełnomocnictwa. Do rzeczowych zabezpieczeń zaliczamy m.in. hipotekę, zastaw ogólny i rejestrowy oraz ubezpieczenie w ramach wykupionej polisy. Te rodzaje ochrony skupiają się na określonej części majątku kredytobiorcy. To, jakie zabezpieczenia kredytu zostaną nam zaoferowane, zależy od naszej zdolności kredytowej oraz historii płatności, ale może wynikać też ze specyfiki produktu, jak ma to miejsce w przypadku zobowiązań hipotecznych. Ochrona spłaty zobowiązania chroni kredytodawcę oraz kredytobiorcę i jego bliskich przed niewypłacalnością.