Rozdzielność majątkowa małżonków 2025
ofin.plDługiIntercyza przedmałżeńska i po ślubie. Koszty i jak ją uzyskać?

Intercyza przedmałżeńska i po ślubie. Koszty i jak ją uzyskać?

Intercyza, czyli majątkowa umowa małżeńska, to formalne porozumienie określające zasady zarządzania majątkiem przez małżonków lub przyszłych małżonków. Najczęściej prowadzi do ustanowienia ustroju rozdzielności majątkowej, który zastępuje lub modyfikuje ustawową wspólność majątkową obowiązującą po ślubie. Umowę intercyzy można zawrzeć zarówno przed zawarciem związku małżeńskiego (jako intercyzę przedmałżeńską), jak i w dowolnym momencie jego trwania. Niezależnie od momentu zawarcia, dla swojej ważności intercyza zawsze wymaga formy aktu notarialnego.

Intercyza - co to takiego i jak ona działa?

Intercyza to dokument zawierany między małżonkami, którzy nie chcą, aby ich majątek był majątkiem wspólnym. Podpisuje się ją zawsze u notariusza i zawsze jest to usługa płatna. Można ją podpisać jeszcze przed ślubem lub w trakcie trwania małżeństwa. Intercyza może być dobrowolna lub przymusowa - w takich przypadkach konieczność jej podpisania jest zarządzona przez sąd. Umowa rozdzielności majątkowej nie działa wstecz. Co daje rozdzielność majątkowa? Jak nazwa wskazuje, rozdzielę to, jest “nasze” na “moje” i “twoje”. I są to bardzo sztywne podziały. Po podpisaniu intercyzy i mąż, i żona mają swoje odrębne majątki i samodzielnie nimi zarządzają. Nie mogą sprzeciwiać się, jeśli małżonek chce wydać na konkretną rzecz swoje pieniądze. Nie muszą też informować się nawzajem o pożyczkach gotówkowych, wszelkiego rodzaju kredytach. Ważne! To, że mąż i żona nie mają majątku wspólnego, nie oznacza, że nie mogą być współwłaścicielami ruchomości bądź nieruchomości! Jest to możliwe. Małżonkowie z intercyzą mogą mieć wspólny samochód czy mieszkanie. Mogą mieć nawet wspólne konto bankowe, jeśli mają taką ochotę (takie konto mogą mieć razem nawet prawnie obce osoby). W takich sytuacjach stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego o współwłasności ułamkowej Jeśli nie posiadamy intercyzy, to: nasze wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej, dochody z majątku wspólnego, dochody z majątku osobistego każdej z osób oraz środki zgromadzone na otwartym rachunku pracowniczego funduszu emerytalnego są majątkiem wspólnym. Nie zaliczają się do niego tylko rzeczy osobiste (użytku osobistego), majątek zdobyty przed wzięciem ślubu, spadki oraz nagrody osobiste. Poza tym w razie potrzeby historia kredytowa każdego z małżonków i tak sprawdzana jest osobno.

Jak uzyskać rozdzielność majątkową?

Rozdzielność majątkową najłatwiej ustanowić jeszcze przed ślubem. Należy udać się wtedy do notariusza, wnieść opłatę w wysokości ok.500 zł i sporządzić dokument dokładnie określający warunki rozdzielności majątkowej. Aby podpis na umowie był ważny, musi być złożony w obecności notariusza. Rozdzielność majątkowa przedmałżeńska - jakie dokumenty będą potrzebne?

  • Dowód osobisty - narzeczonej i narzeczonego.
  • Umowa intercyzy sporządzona przez notariusza.

Umowę intercyzy można podpisać osobiście lub przez pełnomocnika. Należy wtedy zdobyć akt notarialny, potwierdzający pełnomocnictwo. Pełnomocnictwo powinno dokładnie określać postanowienia umowy, która ma być zawarta oraz osobę, z którą ma być zawarta. 

Rozdzielność majątkowa w trakcie małżeństwa

Uzyskanie rozdzielności majątkowej w trakcie małżeństwa jest oczywiście możliwe, jeśli małżonkowie mają taką potrzebę. Jednak będzie się to wiązać z wysokimi kosztami, które nie są nakładane przed ślubem na narzeczonych, decydujących się na dokładnie taką samą usługę prawną. Żeby ustanowić rozdzielność majątkową, należy przygotować komplet wymaganych dokumentów, opłatę i skierować się do wybranego notariusza. Wcześniej można skontaktować się z prawnikiem, jeśli nasza sytuacja jest skomplikowana bądź nietypowa pod względem prawnym. Rozdzielność majątkowa po ślubie - jakie dokumenty będą potrzebne?

  • Dowód osobisty - męża i żony.
  • Umowa intercyzy sporządzona przez notariusza.
  • Odpis aktu zawarcia małżeństwa.
  • Dokumentacja, w której znajduje się wycena posiadanego majątku (np. samochodu, mieszkania).

Nie trzeba podawać uzasadnienia ustanowienia intercyzy. Obie strony muszą posiadać pełną zdolność do czynności prawnych oraz muszą się zgadzać na ustanowienie rozdzielności. Zgoda musi być w pełni dobrowolna. Decyzja podjęta pod wpływem przymusu (jeśli zostanie to ujawnione) może anulować postanowienia zawarte w intercyzie. 

Wzór intercyzy 

Nie istnieje uniwersalny wzór intercyzy. Małżonkowie we własnym zakresie ustalają, w jaki sposób chcą przeprowadzić podział już posiadanego majątku. Intercyza zawsze musi być umową notarialną (spisaną przez notariusza i podpisaną w obecności notariusza). W pozostałych przypadkach nie będzie ważnym, wiążącym dokumentem. Do kancelarii notarialnej należy iść razem z mężem lub żoną. Należy mieć przy sobie dowód osobisty oraz skrócony odpis aktu małżeństwa. Warto przygotować się na pytania notariusza, co jest powodem podjęcia decyzji o intercyzie (zazwyczaj po ślubie). Nie trzeba jednak na te pytania odpowiadać szczegółowo - notariusz to nie sąd. Okoliczności i powody podpisania umowy o rozdzielności majątkowej mogą mieć wpływ na wygląd i brzmienie dokumentu.

Jaki jest koszt intercyzy po ślubie?

Koszty intercyzy po ślubie przedstawiają się następująco:

Wartość majątku Opłata Opłata od nadwyżki (proc.)
do 3 tys. zł 100 zł brak
powyżej 3 tys. zł do 10 tys. zł 100 zł 3% od nadwyżki powyżej 3 tys. zł
powyżej 10 tys. zł do 30 tys. zł 310 zł 2% od nadwyżki powyżej 10 tys. zł
powyżej 30 tys. zł do 60 tys. zł 710 zł 1% od nadwyżki powyżej 30 tys. zł
powyżej 60 tys. zł do 1 mln zł 1 010 zł 0,4% od nadwyżki powyżej 60 tys. zł
powyżej 1 mln zł do 2 mln zł 4 770 zł 0,2% od nadwyżki powyżej 1 mln zł
powyżej 2 mln zł 6 770 zł 0,25% od nadwyżki powyżej 2 mln zł, nie więcej niż 10 tys. zł

Rozdzielność majątkową najlepiej podpisać przed ślubem lub wtedy, gdy posiadamy niską wartość majątku wspólnego. W tych momentach koszty intercyzy są stosunkowo niskie. Podpisanie umowy intercyzy przedmałżeńskiej w obecności notariusza to koszt 400 zł (netto). Do tej usługi zawsze doliczony musi zostać podatek VAT w wysokość 23 proc. oraz podatek od czynności cywilnoprawnych. W ten sposób za intercyzę przedmałżeńską zapłacimy ok. 500 zł. Z kolei umowa rozdzielności majątkowej po ślubie zawsze ma inny koszt, który zależy od wysokości majątku wspólnego małżonków (wartości wspólnie posiadanych nieruchomości, ruchomości, oszczędności). Opłata notarialna, a właściwie jej wysokość, określana jest poprzez dolne i górne granice wartości majątku małżonków.

Czy opłaca się przeprowadzać rozdzielność majątkową?

To czy opłaca się przeprowadzić rozdzielność majątkową zależy od sytuacji. Jeśli jedno z małżonków prowadzi własną działalność gospodarczą, to w celu ochrony przed ewentualnymi długami i odpowiedzialnością za nie można podpisać intercyzę. Ponadto jeśli nie ufamy drugiej osobie, ponieważ może mieć ona za lekką rękę do wydawania pieniędzy, to intercyza będzie dobrym pomysłem - w większości wypadków nie będziemy wtedy odpowiadać za długi partnera: męża lub żony. Rozdzielność majątkowa musi jednak zostać zawarta przed powstaniem długów. W innym wypadku osoba, która ich nie zaciągała, i tak będzie musiała za nie zapłacić - zwłaszcza, jeśli były to długi zaciągnięta na użytek wspólego gospodarstwa domowego. Ważne! Intercyza ma zastosowanie tylko wtedy, kiedy wierzyciele o niej wiedzą. Tak więc jeśli mąż zaciągnął dług, nie informując o tym żony ani swoich kontrahentów, a następnie przestał go spłacać, to mimo intercyzy żona i tak będzie musiała zapłacić jego długi. Tylko dlatego, że mąż nie dotrzymał obowiązku i nie poinformował wierzycieli o intercyzie. Rozdzielność majątkowa ma więc swoje wady - nie zawsze zadziała (bądź co bądź polskie prawo ma mnóstwo tzw. “kruczków”), zmniejsza zdolność kredytową (wspólny majątek to zawsze większa zdolność kredytowa, a co za tym idzie, mniejsze ryzyko kredytowe dla banku) oraz o jej istnieniu zawsze trzeba powiadamiać osoby potencjalnie zainteresowane (kredytodawców, kontrahentów itp.). A jednak intercyza ochroniła i jeszcze niejeden raz ochroni niewinne osoby przez długami spisanymi w Krajowym Rejestrze Długów, które nie są ich. Pozwala na samodzielne zarządzanie swoim majątkiem - czyli to, co zarobimy, należy tylko do nas i nie musimy się nikomu tłumaczyć, na co wydajemy pieniądze. Poza tym w przypadku rozwodu unikamy trudnej sytuacji przy podziale majątku (zawsze jest trudno określić, kto spłaca kredyt po rozwodzie). Nie mamy też poczucia zależności od drugiej osoby. Intercyza nie jest dla każdego - niemniej jednak, zanim staniemy na ślubnym kobiercu, warto się nad nią głęboko zastanowić.

 

Często zadawane pytania

Intercyza a dziedziczenie - jaki ma wpływ?
Intercyza reguluje stosunki majątkowe wyłącznie między małżonkami za życia i nie zmienia ustawowych zasad dziedziczenia po śmierci jednego z nich. Oznacza to, że żyjący małżonek dziedziczy po zmarłym na mocy testamentu lub przepisów Kodeksu cywilnego. Intercyza wpływa jednak na skład masy spadkowej – dziedziczeniu podlega wyłącznie majątek osobisty zmarłego małżonka (oraz jego udział we współwłasności ułamkowej, jeśli taka istniała), a nie majątek, który byłby wspólny, gdyby intercyzy nie zawarto.
Czy intercyza chroni przed długami małżonka powstałymi PRZED jej podpisaniem?
Co do zasady, intercyza nie działa wstecz w stosunku do wierzycieli. Oznacza to, że za długi zaciągnięte przez jednego z małżonków przed zawarciem intercyzy (w okresie istnienia wspólności majątkowej), wierzyciel nadal może dochodzić zaspokojenia z tych składników majątku, które wchodziły do majątku wspólnego przed podpisaniem umowy o rozdzielności. Intercyza chroni natomiast majątek osobisty drugiego małżonka przed przyszłymi długami partnera, pod warunkiem że wierzyciele zostali o niej poinformowani.
Czy intercyzę można zmienić lub rozwiązać w trakcie małżeństwa.
Tak, małżonkowie mogą w dowolnym momencie trwania małżeństwa zmienić zawartą wcześniej intercyzę lub ją rozwiązać, co skutkuje powrotem do ustawowego ustroju wspólności majątkowej. Zarówno zmiana, jak i rozwiązanie intercyzy wymagają zgody obu stron oraz zachowania formy aktu notarialnego, co wiąże się z poniesieniem odpowiednich kosztów notarialnych.
Czy intercyza wpływa na obowiązek alimentacyjny wobec dzieci?
Nie, intercyza nie ma żadnego wpływu na obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dzieci. Reguluje ona wyłącznie stosunki majątkowe między małżonkami. Wysokość i zakres obowiązku alimentacyjnego na rzecz dzieci zależą od usprawiedliwionych potrzeb dziecka oraz możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego rodzica, niezależnie od ustroju majątkowego panującego między rodzicami.
Jakie są główne składniki majątku osobistego przy ustawowej wspólności (bez intercyzy)?
Do majątku osobistego każdego z małżonków, który nie wchodzi do wspólności ustawowej, należą przede wszystkim: przedmioty majątkowe nabyte przed zawarciem małżeństwa; przedmioty nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę (chyba że spadkodawca lub darczyńca postanowił inaczej); prawa niezbywalne przysługujące tylko jednej osobie; przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub zadośćuczynienia za krzywdę (nie dotyczy renty); wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub dochodów z innej działalności zarobkowej jednego z małżonków (choć pobrane wynagrodzenie wchodzi do majątku wspólnego); przedmioty uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia; prawa autorskie i prawa pokrewne.
Czy oprócz pełnej rozdzielności majątkowej istnieją inne rodzaje umów majątkowych małżeńskich?
Intercyza przedmałżeńska nie jest obowiązkowa, ale może okazać się bardzo przydatna w przypadku rozwodu lub innych problemów majątkowychTak, Kodeks rodzinny i opiekuńczy przewiduje możliwość modyfikacji ustawowego ustroju wspólności majątkowej nie tylko poprzez jej całkowite zniesienie (rozdzielność), ale także przez jej ograniczenie (np. wyłączenie z niej określonych składników majątku) lub rozszerzenie (np. włączenie do niej składników należących do majątku osobistego). Możliwe jest również zawarcie umowy o rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków, która łączy elementy rozdzielności w trakcie małżeństwa z mechanizmem rozliczenia po ustaniu ustroju. Wszystkie te umowy również wymagają formy aktu notarialnego.
Czy intercyzę trzeba gdzieś rejestrować, aby była skuteczna wobec wierzycieli?
W Polsce nie istnieje centralny, publiczny rejestr intercyz. Skuteczność umowy majątkowej małżeńskiej (np. rozdzielności) wobec wierzyciela zależy od tego, czy wiedział on o jej istnieniu i rodzaju w momencie powstawania zobowiązania. Małżonkowie mogą (a w relacjach z niektórymi instytucjami, np. bankami, muszą) informować o zawartej intercyzie. Ciężar udowodnienia, że wierzyciel wiedział o umowie, spoczywa zazwyczaj na małżonkach powołujących się na nią.
Co jeśli jeden z małżonków zatai informacje o swoim majątku lub długach przy podpisywaniu intercyzy?
Podpisanie umowy majątkowej małżeńskiej pod wpływem błędu wywołanego zatajeniem istotnych informacji przez drugą stronę (np. dotyczących stanu majątku lub istniejących długów) może stanowić podstawę do uchylenia się od skutków prawnych takiego oświadczenia woli. Możliwość i skuteczność podważenia ważności intercyzy z tego powodu zależy od konkretnych okoliczności sprawy i zazwyczaj wymaga postępowania sądowego.

Komentarze

P
Opinia od:
Pawel

Czy opinia była przydatna?

0
czy intercyze mozna podpisać a następnie z niej zrezygnować i w przyszłości znow zdecydować się na intercyzę?2024-02-01 22:04:21
J
Opinia od:
Jadwiga Zielinska

Czy opinia była przydatna?

0
Witam mam pytanie wyszłam zamąż 4 lata temu i mąz nic mi nie powiedział ze ma jakies długi jak moge teraz zrobic ,zeby za dawne długi nie odpowiadac .2024-01-17 14:12:56
Dodaj komentarz
Twoja ocena
5
Dodaj komentarz
Twoja ocena
5