Intercyza przedmałżeńska i po ślubie. Koszty i jak ją uzyskać?

Intercyza - co to takiego i jak ona działa?

Intercyza to dokument zawierany między małżonkami, którzy nie chcą, aby ich majątek był majątkiem wspólnym. Podpisuje się ją zawsze u notariusza i zawsze jest to usługa płatna. Można ją podpisać jeszcze przed ślubem lub w trakcie trwania małżeństwa. Intercyza może być dobrowolna lub przymusowa - w takich przypadkach konieczność jej podpisania jest zarządzona przez sąd. Umowa rozdzielności majątkowej nie działa wstecz. Co daje rozdzielność majątkowa? Jak nazwa wskazuje, rozdzielę to, jest “nasze” na “moje” i “twoje”. I są to bardzo sztywne podziały. Po podpisaniu intercyzy i mąż, i żona mają swoje odrębne majątki i samodzielnie nimi zarządzają. Nie mogą sprzeciwiać się, jeśli małżonek chce wydać na konkretną rzecz swoje pieniądze. Nie muszą też informować się nawzajem o pożyczkach gotówkowych, wszelkiego rodzaju kredytach. Ważne! To, że mąż i żona nie mają majątku wspólnego, nie oznacza, że nie mogą być współwłaścicielami ruchomości bądź nieruchomości! Jest to możliwe. Małżonkowie z intercyzą mogą mieć wspólny samochód czy mieszkanie. Mogą mieć nawet wspólne konto bankowe, jeśli mają taką ochotę (takie konto mogą mieć razem nawet prawnie obce osoby). W takich sytuacjach stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego o współwłasności ułamkowej ¹ Jeśli nie posiadamy intercyzy, to: nasze wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej, dochody z majątku wspólnego, dochody z majątku osobistego każdej z osób oraz środki zgromadzone na otwartym rachunku pracowniczego funduszu emerytalnego są majątkiem wspólnym. Nie zaliczają się do niego tylko rzeczy osobiste (użytku osobistego), majątek zdobyty przed wzięciem ślubu, spadki oraz nagrody osobiste. Poza tym w razie potrzeby historia kredytowa każdego z małżonków i tak sprawdzana jest osobno.

Jak uzyskać rozdzielność majątkową?

Rozdzielność majątkową najłatwiej ustanowić jeszcze przed ślubem. Należy udać się wtedy do notariusza, wnieść opłatę w wysokości ok.500 zł i sporządzić dokument dokładnie określający warunki rozdzielności majątkowej. Aby podpis na umowie był ważny, musi być złożony w obecności notariusza. Rozdzielność majątkowa przedmałżeńska - jakie dokumenty będą potrzebne?

• Dowód osobisty - narzeczonej i narzeczonego.
• Umowa intercyzy sporządzona przez notariusza.

Umowę intercyzy można podpisać osobiście lub przez pełnomocnika. Należy wtedy zdobyć akt notarialny, potwierdzający pełnomocnictwo. Pełnomocnictwo powinno dokładnie określać postanowienia umowy, która ma być zawarta oraz osobę, z którą ma być zawarta². 

Rozdzielność majątkowa w trakcie małżeństwa

Uzyskanie rozdzielności majątkowej w trakcie małżeństwa jest oczywiście możliwe, jeśli małżonkowie mają taką potrzebę. Jednak będzie się to wiązać z wysokimi kosztami, które nie są nakładane przed ślubem na narzeczonych, decydujących się na dokładnie taką samą usługę prawną. Żeby ustanowić rozdzielność majątkową, należy przygotować komplet wymaganych dokumentów, opłatę i skierować się do wybranego notariusza. Wcześniej można skontaktować się z prawnikiem, jeśli nasza sytuacja jest skomplikowana bądź nietypowa pod względem prawnym. Rozdzielność majątkowa po ślubie - jakie dokumenty będą potrzebne?

• Dowód osobisty - męża i żony.
• Umowa intercyzy sporządzona przez notariusza.
• Odpis aktu zawarcia małżeństwa.
• Dokumentacja, w której znajduje się wycena posiadanego majątku (np. samochodu, mieszkania).

Nie trzeba podawać uzasadnienia ustanowienia intercyzy. Obie strony muszą posiadać pełną zdolność do czynności prawnych oraz muszą się zgadzać na ustanowienie rozdzielności. Zgoda musi być w pełni dobrowolna. Decyzja podjęta pod wpływem przymusu (jeśli zostanie to ujawnione) może anulować postanowienia zawarte w intercyzie. 

Wzór intercyzy 

Nie istnieje uniwersalny wzór intercyzy. Małżonkowie we własnym zakresie ustalają, w jaki sposób chcą przeprowadzić podział już posiadanego majątku. Intercyza zawsze musi być umową notarialną (spisaną przez notariusza i podpisaną w obecności notariusza). W pozostałych przypadkach nie będzie ważnym, wiążącym dokumentem. Do kancelarii notarialnej należy iść razem z mężem lub żoną. Należy mieć przy sobie dowód osobisty oraz skrócony odpis aktu małżeństwa. Warto przygotować się na pytania notariusza, co jest powodem podjęcia decyzji o intercyzie (zazwyczaj po ślubie). Nie trzeba jednak na te pytania odpowiadać szczegółowo - notariusz to nie sąd. Okoliczności i powody podpisania umowy o rozdzielności majątkowej mogą mieć wpływ na wygląd i brzmienie dokumentu.

Jaki jest koszt intercyzy po ślubie?

Koszty intercyzy po ślubie przedstawiają się następująco:

Rozdzielność majątkową najlepiej podpisać przed ślubem lub wtedy, gdy posiadamy niską wartość majątku wspólnego. W tych momentach koszty intercyzy są stosunkowo niskie. Podpisanie umowy intercyzy przedmałżeńskiej w obecności notariusza to koszt 400 zł (netto). Do tej usługi zawsze doliczony musi zostać podatek VAT w wysokość 23 proc. oraz podatek od czynności cywilnoprawnych. W ten sposób za intercyzę przedmałżeńską zapłacimy ok. 500 zł. Z kolei umowa rozdzielności majątkowej po ślubie zawsze ma inny koszt, który zależy od wysokości majątku wspólnego małżonków (wartości wspólnie posiadanych nieruchomości, ruchomości, oszczędności). Opłata notarialna, a właściwie jej wysokość, określana jest poprzez dolne i górne granice wartości majątku małżonków.

Czy opłaca się przeprowadzać rozdzielność majątkową?

To czy opłaca się przeprowadzić rozdzielność majątkową zależy od sytuacji. Jeśli jedno z małżonków prowadzi własną działalność gospodarczą, to w celu ochrony przed ewentualnymi długami i odpowiedzialnością za nie można podpisać intercyzę. Ponadto jeśli nie ufamy drugiej osobie, ponieważ może mieć ona za lekką rękę do wydawania pieniędzy, to intercyza będzie dobrym pomysłem - w większości wypadków nie będziemy wtedy odpowiadać za długi partnera: męża lub żony. Rozdzielność majątkowa musi jednak zostać zawarta przed powstaniem długów. W innym wypadku osoba, która ich nie zaciągała, i tak będzie musiała za nie zapłacić - zwłaszcza, jeśli były to długi zaciągnięta na użytek wspólego gospodarstwa domowego. Ważne! Intercyza ma zastosowanie tylko wtedy, kiedy wierzyciele o niej wiedzą. Tak więc jeśli mąż zaciągnął dług, nie informując o tym żony ani swoich kontrahentów, a następnie przestał go spłacać, to mimo intercyzy żona i tak będzie musiała zapłacić jego długi. Tylko dlatego, że mąż nie dotrzymał obowiązku i nie poinformował wierzycieli o intercyzie. Rozdzielność majątkowa ma więc swoje wady - nie zawsze zadziała (bądź co bądź polskie prawo ma mnóstwo tzw. “kruczków”), zmniejsza zdolność kredytową (wspólny majątek to zawsze większa zdolność kredytowa, a co za tym idzie, mniejsze ryzyko kredytowe dla banku) oraz o jej istnieniu zawsze trzeba powiadamiać osoby potencjalnie zainteresowane (kredytodawców, kontrahentów itp.). A jednak intercyza ochroniła i jeszcze niejeden raz ochroni niewinne osoby przez długami spisanymi w Krajowym Rejestrze Długów, które nie są ich. Pozwala na samodzielne zarządzanie swoim majątkiem - czyli to, co zarobimy, należy tylko do nas i nie musimy się nikomu tłumaczyć, na co wydajemy pieniądze. Poza tym w przypadku rozwodu unikamy trudnej sytuacji przy podziale majątku (zawsze jest trudno określić, kto spłaca kredyt po rozwodzie). Nie mamy też poczucia zależności od drugiej osoby. Intercyza nie jest dla każdego - niemniej jednak, zanim staniemy na ślubnym kobiercu, warto się nad nią głęboko zastanowić.

1. https://www.infor.pl/prawo/malzenstwo/majatek/311965,Rozdzielnosc-majatkowa-w-malzenstwie.html
2. https://www.infor.pl/prawo/malzenstwo/majatek/311965,Rozdzielnosc-majatkowa-w-malzenstwie.html