Cesja długów — co to takiego?
Cesja długów to umowa cywilnoprawna służąca przekazaniu uprawnienia do wierzytelności osobie trzeciej. Odbiorcą cesji może być osoba fizyczna lub osoba prawna. Cesję długów nazywa się również cesją wierzytelności. Definiuje ją artykuł 509 Kodeksu Cywilnego, który brzmi następująco:
Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.
Wraz z cesją, nabywca wierzytelności otrzymuje wszystkie związane z nią prawa, w szczególności do roszczenia zaległych odsetek.
Kto zawiera umowę cesji wierzytelności?
Umowę cesji wierzytelności zawiera wierzyciel — nazywany w umowie cedentem — z cesjonariuszem. Wierzyciel jest osobą, której obecnie przysługują prawa do długu, zwykle pożyczkodawcą lub bankiem który udzielił zobowiązania w pierwszej kolejności. Cesjonariusz to nabywca długu. Bardzo często cesjonariusze zawierają umowę w ramach wymiany na giełdzie długów.
Dłużnik nie jest stroną umowy cesji wierzytelności i nie musi być o niej informowany. Wyjątek do tej reguły może zaistnieć wyłącznie wtedy, gdy w umowie zapisane zostały dodatkowe wymagania względem cesji zobowiązania.
Skutki braku zawiadomienia dłużnika o cesji wierzytelności
W przypadku standardowej umowy pożyczkowej, zwłaszcza zawartej z klientem indywidualnym, wierzyciel nie musi informować o planie dokonania cesji. Wierzytelność należy do niego i ma jednocześnie charakter zbywalny, może on więc w dowolnym momencie przekazać ją osobie trzeciej.
W przypadku przedsiębiorstw, w niektórych sytuacjach stosuje się zapis zakazujący cesji, które zostaje zamieszczony w umowie. W takim przypadku umowa cesji zawarta bez udziału dłużnika jest nieważna, ponieważ nie zawiera podpisów wszystkich związanych z nią stron. W większości przypadków, zapoznając się z umową zobowiązania, cesjonariusz spostrzeże niepoprawność. Jeżeli dojdzie jednak do nieporozumienia, w praktyce nie ma ono wpływu na sytuację dłużnika.
Jakie wierzytelności mogą być przedmiotem cesji?
Przedmiotem cesji mogą być wszystkie wierzytelności oprócz długów alimentacyjnych. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 lutego 2011 r., III CZP 134/10 oświadcza, że wierzytelność o zapłatę wymagalnych świadczeń alimentacyjnych nie może być przedmiotem przelewu, a więc cesji.
Umowa cesji wierzytelności — najważniejsze elementy
Umowa cesji wierzytelności musi zawierać następujące elementy:
- Datę oraz miejsce zawarcia umowy.
- Określenie stron umowy: zarówno cedenta, jak i cesjonariusza.
- Wskazania tytułu umowy wierzytelności.
- Zapis o przekazaniu wierzytelności cesjonariuszowi.
- Cena wierzytelności, jeżeli umowa odbywa się odpłatnie.
- Załącznik w formie dokumentacji wierzytelności, np. umowa pożyczki, której dotyczy cesja.
Powyższe elementy są najważniejsze. W umowie można zawrzeć również dodatkowe wzmianki, jak klauzulę na temat tego, kto jest zobowiązany poinformować dłużnika o cesji jego zobowiązania.
Jak dokonać cesji wierzytelności w 4 krokach?
Cesję wierzytelności przeprowadzisz w 4 krokach:
- Znajdź cesjonariusza, który zakupi wierzytelność. Możesz wystawić ją na giełdzie długów, aby ułatwić proces.
- Uzgodnij koszt sprzedaży wierzytelności.
- Zawrzyj i podpisz umowę z cesjonariuszem.
- Poinformuj dłużnika o cesji zobowiązania.
Jeżeli chcesz dodatkowo zabezpieczyć umowę cesji, możesz jej dokonać u notariusza w formie aktu notarialnego. Nie jest to wymagane, jednak może ułatwić rozwiązywanie sporów, jeżeli dojdzie do niezgodności.
Ile kosztuje cesja wierzytelności?
Cesji wierzytelności kosztuje 1% ceny rynkowej przedmiotu cesji, a więc zazwyczaj kwoty długu. Opłatę tą ponosi cesjonariusz jako podatek od czynności cywilnoprawnych. Ponadto długi są często odsprzedawane, w przypadku czego wierzyciel domaga się zwykle ok. 90% kwoty długu w zamian za jego cesję.
Czy po dokonaniu cesji wierzytelności można zmienić zasady spłaty długu?
Tak, po dokonaniu cesji wierzytelności cesjonariusz może zmieniać zasady spłaty długu, ale wyłącznie za zgodą dłużnika. Przyjmuje to formę aneksu do umowy, zwykle w ramach restrukturyzacji zadłużenia. W innym przypadku, cesjonariusz ma prawo skierować sprawę do sądu, ubiegając się o rozpoczęcie windykacji komorniczej.
Czy informacja o cesji wierzytelności znajduje się w rejestrze dłużników?
Po dokonaniu cesji długu, jego pierwotny wierzyciel musi poinformować rejestry dłużników o zbyciu wierzytelności. Następnie, cesjonariusz który nabył zobowiązanie, musi poinformować instytucję o jego przejęciu. Jeżeli nie zrobi tego w ciągu dwóch tygodni, wpis zostanie usunięty z rejestru dłużników.
Podsumowanie najważniejszych informacji na temat cesji wierzytelności
Cesja długu polega na przekazaniu praw do wierzytelności jej nabywcy, nazywanym cesjonariuszem. Proces ten odbywa się bez konieczności informowania kredytobiorcy. Nabywca zobowiązania nie może zmieniać treści umowy pożyczkowej bez zgody dłużnika. Proces ten może więc w niektórych przypadkach nie wywrzeć żadnego znacznego wpływu na dłużnika.
Komentarze