WIBOR i stopy procentowe – jak wpływają na koszt kredytu

1. Czym są stopy procentowe?
2. Jak oblicza się WIBOR?
3. Jak zabezpieczyć się przed zmianami stóp procentowych?

Czym są stopy procentowe?

Jednym z podstawowych narzędzi polityki pieniężnej państwa są stopy procentowe, czyli baza do wymierzania minimalnej ceny, za jaką pożyczać można pieniądze. Regulowanie jej pozwala bankom centralnym na kontrolowanie ilości pieniądza na rynku. Decyzje o zmianach stóp podejmowane są najczęściej raz w miesiącu i publikowane przez dany bank centralny w regularnych odstępach czasowych. Choć Narodowy Bank Polski wyróżnia w swoich decyzjach stopę referencyjną, lombardową, depozytową oraz redyskonto weksli, stopą procentową nazywa się zazwyczaj podstawowy procent pożyczanej sumy, który pożyczkodawca życzyć może sobie od klienta w zamian za udostępnienie gotówki.

Zobacz również co składa się na całkowite koszty kredytu. Wybieraj oferty rozważnie.

Stopy procentowe istotne są dla kredytobiorców przede wszystkim w przypadku pożyczania pieniędzy z terminem spłaty rozłożonym na naprawdę długo. Ze szczególnym zainteresowaniem informacje o podwyżce lub obniżce stóp procentowych śledzą posiadacze kredytów hipotecznych lub długoterminowych kredytów gotówkowych. Marża od kredytu pobierana przez bank oraz opłaty administracyjne to bowiem tylko jedna z części składowych oprocentowania całego kredytu – należy do nich dodać stopę WIBOR, która mówi o wysokości oprocentowania pożyczek udzielanych sobie przez banki komercyjne w Polsce.

To właśnie na podstawie stopy WIBOR ustala się ostateczną ratę. W umowie kredytowej wpisana jest częstotliwość aktualizacji oprocentowania. Najczęściej stosowanymi parametrami są WIBOR 3M oraz WIBOR 6M, w przypadku których zmienia się wysokość rat odpowiednio co trzy lub sześć miesięcy, o ile oczywiście będzie taka potrzeba. Skąd wiadomo, jak będą one wyglądały?

Jak oblicza się WIBOR?

Podstawą wskaźnika WIBOR, czyli Warsaw Interbank Offered Rate, jest codzienny proces fixingu organizowany przez Stowarzyszenie Rynków Finansowych ACI Polska. Dwójka przedstawicieli tej instytucji, dwie osoby wskazane przez Związek Banków Polskich, a także po jednym człowieku wyznaczonym przez Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego, Ministra Finansów, Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie oraz Izbę Rozliczeń KDPW_CCP tworzą Radę ds. Stawek Referencyjnych WIBID i WIBOR, która odpowiada za uczciwy przebieg procesu.

Polega on na zebraniu deklaracji o najniższej cenie kredytu, które każdego dnia zgłasza jedenaście największych banków w Polsce. O godzinie 11:00 odrzuca się najniższe i najwyższe propozycje, po czym ustalana jest wartość średniego oprocentowania w skali roku. Największy wpływ na wskaźnik WIBOR mają opisywane już stopy procentowe. Od dłuższego czasu stopa referencyjna NBP utrzymuje się na najniższym w historii poziomie 1,5%. Odpowiadająca za jej ustalanie Rada Polityki Pieniężnej zbiera się raz w miesiącu, jednak zgodnie z deklaracjami kolejne zmiany nie są w najbliższym czasie planowane.

W Wibor nie jest wliczana prowizja od kredytu. Prowizja to opłata pobierana przez bank.

Osoby, które chcą sfinansować zakup mieszkania kredytem w innej walucie, powinny zainteresować się również wskaźnikiem LIBOR CHF (London Interbank Offered Rate dla franka szwajcarskiego) oraz EURIBOR (Euro Interbank Offered Rate dla kredytów zaciągniętych w euro). Przewidywania co do ewentualnych zmian w ich obrębie mogą być dobrą wskazówką również przed podjęciem decyzji o wzięciu długoterminowej pożyczki w walucie innej niż polski złoty.

Jak zabezpieczyć się przed zmianami stóp procentowych?

Jedną z metod zabezpieczania się przed zmianami stóp procentowych są tak zwane swapy stopy procentowej (IRS-y, czyli Interest Rate Swaps). Proces ten polega na ustaleniu przed podpisaniem umowy niezmiennej stopy bazowej, względem której liczone jest potem oprocentowanie kredytu. Niezależna jest ona od zmieniającego się WIBOR-u oraz decyzji banków centralnych, co daje kredytobiorcy komfort nieprzejmowania się doniesieniami z NBP.

Sporym minusem swapów stopy procentowej jest ich wysokość – czym dłuższy okres zabezpieczenia kredytu hipotecznego IRS-em, tym będzie ona znacznie większa. Przy obecnych stopach na poziomie 1,5% negocjowana z bankiem stopa bazowa może sięgać nawet 3,5-4%, więc może się zdarzyć i tak, że przez naprawdę długi okres do raty naszego kredytu doliczana będzie opłata znacznie większa niż wynikałoby to z warunków rynkowych. Ostatni raz stopy procentowe ustalane przez NBP były na takim poziomie przed sześcioma laty, a Rada Polityki Pieniężnej nie zakłada na najbliższy czas znaczących wahań.

Zobacz co to jest monit i w jakim typie produktów występuje.

Zaletą swapów stopy procentowej jest z kolei ich niezależność od konkretnej umowy kredytowej – to oddzielny produkt finansowy, który nie musi być związany z oryginalną transakcją. Z tego względu umowę o IRS podpisać możemy z innym bankiem niż ten, który udzielił nam pożyczki, na którą zmiany stóp procentowych mogą mieć wpływ. Różna może być również długość okresu kredytowania, a w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu transakcja IRS nadal będzie funkcjonowała.