Przejęcie długu przez osobę trzecią – definicja KC i aspekty prawne
Z danych BIK wynika, że ponad 70 proc. pożyczkobiorców posiada zadłużenie w kilku instytucjach finansowych jednocześnie. Jak wskazują statystyki, największy problem ze spłatą zadłużenia mają osoby w wieku 25-34 lat. Kiedy pożyczka dla zadłużonych to za mało, zaczyna się szukanie pomocy w spłacie długów u najbliższych osób. Jednorazowa pożyczka od rodziny może nie wystarczyć, dlatego warto rozważyć rozwiązanie alternatywne – całkowite przejęcie długu przez osobę trzecią.
Przejęcie długu jest jedną z form zabezpieczenia wierzytelności i jest prawnie uregulowane przez Kodeks cywilny. Zgodnie z Art. 519 KC, osoba trzecia może wstąpić na miejsce pierwotnego dłużnika i zobowiązać się do spłaty jego zadłużenia. Przeniesienie może dotyczyć długu istniejącego lub przyszłego. Dla osoby, która zaciągała kredyt, oznacza to zwolnienie z długu. Harmonogram spłat i wysokość opłat kredytowych pozostają bez zmian, ale przejemca może starać się je negocjować.
Rodzaje przejęcia długu – niepełne i pełne
Przejęcie długów po zmarłym członku rodziny (tzw. spadek z dobrodziejstwem inwentarza) czy przejęcie odpowiedzialności za długi małżonka może stanowić poważny problem. Pomocy w spłacie zadłużenia można udzielić bliskim znacznie wcześniej. Przejęcie długu innej osoby może mieć dwie formy, zależnie od chęci i możliwości finansowych osoby podpisującej zobowiązanie do spłaty.
Sprawdź co może windykator terenowy i poznaj swoje prawa.
Przejęcie części długu, np. jednej raty, jest formą doraźnej pomocy osobie zadłużonej. W tym wypadku możliwa jest nawet spłata cudzego długu bez zgody dłużnika, a zgodnie z art. 356 § 2 K.C., jeżeli wierzytelność pieniężna jest wymagalna, czyli nadszedł już termin spłaty, wierzyciel nie może odmówić przyjęcia świadczenia od osoby trzeciej, chociażby nawet osoba ta działała bez wiedzy dłużnika. Wystarczy w tytule przelewu podać nr umowy, nr sprawy oraz dane osoby zadłużonej i przelać pieniądze na konto wierzyciela. Co ważne, po wpłaceniu na konto wierzyciela pieniędzy nie możemy już żądać ich zwrotu.
Bardziej wymagające jest całkowite przejęcie zobowiązania. Działa ono inaczej niż przystąpienie do długu, które ma na celu stworzenie solidarnej odpowiedzialności kilku osób za spłatę jednego zobowiązania. Przejęcie długu to oficjalna zgoda na pełną spłatę czyjegoś zobowiązania finansowego. Osoba trzecia przejmuje na siebie uregulowanie zobowiązania wraz z odsetkami i odpowiada za spłatę całym swoim majątkiem, zatem mogą jej grozić nawet zajęcia komornicze. Pisemną zgodę na przeniesienie długu musi podpisać wierzyciel, dłużnik i osoba trzecia.
Kiedy następuje całkowite przejęcie długu – dwa sposoby zawarcia umowy
Umowa spłaty długu musi być sporządzona w formie pisemnej i podpisana przez pierwotnego dłużnika, przejemcę długu i wierzyciela (tzw. umowa trójstronna). Każda ze stron ma obowiązek złożyć stosowne oświadczenie i podpis – tylko wtedy umowa o przejęcie długu będzie ważna w świetle prawa.
Przejęcie całkowite długu może nastąpić wyłącznie:
- przez umowę między wierzycielem a osobą trzecią za zgodą dłużnika pierwotnego – oświadczenie dłużnika może być złożone którejkolwiek ze stron;
- przez umowę między dłużnikiem a osobą trzecią za zgodą wierzyciela (np. banku) – oświadczenie wierzyciela może być złożone którejkolwiek ze stron ale będzie ono bezskuteczne, jeżeli wierzyciel nie wiedział, że osoba przejmująca dług jest niewypłacalna.
Termin wyrażenia pisemnej zgody stron umowy na przejęcie długu jest ustalany indywidualnie. Nie wyrażenie zgody w ustalonym terminie oznacza odmowę. Po przejęciu zobowiązania przez inną osobę, dłużnik zostaje zwolniony z obowiązków wobec wierzyciela.
Umowa przejęcia długu – wymagane elementy i wzór pisma
Umowa o przejęcie długu musi być zawarta na piśmie i podpisana przez wierzyciela, dłużnika pierwotnego oraz osobę, która zgodziła się złożyć zobowiązanie do zapłaty. Umowa przejęcia długu powinna zawierać takie dane jak:
- wysokość zadłużenia,
- rodzaj długu (kredyt / pożyczka, numer umowy etc.),
- informacje o zadłużeniu (harmonogram i warunki spłat, wysokość odsetek itp.),
- zabezpieczenie wierzytelności, jeśli zostało ono ustanowione,
- dane dłużnika pierwotnego,
- dane wierzyciela,
- dane osoby przejmującej dług,
- zgodę wierzyciela na przejęcie długu,
- oświadczenie pierwotnego dłużnika o akceptacji przejęcia długu,
- zobowiązanie do zapłaty długu podpisane przez osobę przejmującą na siebie całą wierzytelność,
- zapisy dotyczące postanowień dodatkowych, warunków umowy czy kwestii rozwiązywania sporów.
Jeśli dłużnika pierwotny lub przejemca długu jest osobą prawną, konieczne będzie podanie siedziby danej instytucji oraz numeru KRS i NIP.
- UMOWA O PRZEJĘCIE DŁUGU MIĘDZY WIERZYCIELEM A PRZEJEMCĄ – wzór pisma do pobrania
Czy można przejąć kredyt z poręczycielem lub zastawem?
Spłata długu przez osobę trzecią jest możliwa także w przypadku pożyczki z zabezpieczeniem. Jeśli wierzytelność została zabezpieczona poręczeniem gwaranta lub zastawem rejestrowym, co jest często spotykanym sposobem na zwiększenie zdolności kredytowej pożyczkobiorcy, to zabezpieczenia te wygasają w momencie przejęcia długu. Zabezpieczenia mogą obowiązywać dalej wyłącznie, jeśli zgodę na to wyrazi poręczyciel oraz osoba przejmująca dług.
Przejęcie kredytu hipotecznego przez inną osobę może też nastąpić kiedy decydujemy się na sprzedaż mieszkania z kredytem. W takiej sytuacji następuje domniemanie przejęcia długu przez nabywcę. Co ważne, wierzyciel może nie zgodzić się ani na przejęcie długu przez osobę trzecią i zamiast tego przejąć prawa własności do zastawionego przedmiotu.
Kiedy nie jest możliwe przejęcie długu?
Spłata spirali kredytowej przez inną osobę może się wydawać idealnym rozwiązaniem problemów finansowych. Pozwala to uniknąć odsetek karnych za opóźnienia w spłacie i wpisu do bazy dłużników. Z pewnością zwiększa także scoring BIK. Osoby z należnościami do zapłaty mogą wnioskować o pożyczki bez BIK, ale jeśli te należności oddadzą komuś innemu, będą mieli jeszcze szerszy wybór ofert pożyczkowych. Przeniesienie długu wymaga stosunkowo niewielu formalności. Jeśli trzy strony umowy zawarły porozumienie w sprawie spłaty zadłużenia, wystarczy podpisać odpowiednie dokumenty i gotowe. Gdzie tkwi haczyk?
- Wierzyciel może nie zgodzić się na spłatę kredytu przez osobę trzecią, jeśli przeniesienie długu byłoby działaniem dłużnika na szkodę wierzyciela.
- Umowa o przeniesienie długu nie została podpisana przez którąś ze stron w wyznaczonym na to terminie.
- Umowa nie została sporządzona w formie pisemnej, co oznacza jej nieważność.
- Przed wydaniem zgody na przejęcie długu wierzyciel nie wiedział, że osoba przejmująca dług jest niewypłacalna.
Wymagania wobec osoby przejmującej dług
Czy po przejęciu długu komornik może zająć konto bankowe osoby trzeciej? Tak. Osoba, która decyduje się na przejęcie długu, przejmuje razem z nim wszystkie obowiązki dłużnika pierwotnego. Podpisując zobowiązanie do spłaty długu przejemca zgadza się uregulować całe zobowiązanie wraz z odsetkami w wyznaczonym terminie, a za wierzytelność odpowiada całym swoim majątkiem. Przejmującemu dług przysługują przeciwko wierzycielowi wszelkie zarzuty, które miał dotychczasowy dłużnik, z wyjątkiem zarzutu potrącenia z wierzytelności dotychczasowego dłużnika.
Zobacz informacje o tym jak wygląda przedawnienie długów.
Zmiana dłużnika jest możliwa wyłącznie, jeśli przejemca spełnia określone wymagania. Są one podobne do warunków, jakie musi spełnić zwykły kredytobiorca. Wymagane są:
- pełnoletność,
- ważny dowód osobisty,
- zdolność kredytowa,
- pozytywna historia w BIK i bazach dłużników,
- podpisania oficjalnych dokumentów i oświadczeń.
Pamiętaj, że komornik nie może zabrać wszystkiego i istnieją zapisy w prawie, które mówią o kwocie wolnej od zajęcia komorniczego.
Jeśli twój wniosek o odroczenie kredytu i nie masz środków na spłatę, warto zwrócić się o pomoc do najbliższych. Więzy rodzinne między dłużnikiem a osobą przejmującą dług nie mają znaczenia. Zobowiązanie do spłaty naszego długu może podpisać przyjaciel czy sąsiad, który wie o naszych problemach finansowych. Doradcy finansowi polecają jednak przejęcie długu w ramach najbliższej rodziny, ponieważ pozwoli to uniknąć podatku od darowizny.
