Uprawnienia i ograniczenia windykatora terenowego

Rola i status windykatora terenowego

Windykator terenowy to osoba lub firma zajmująca się windykacją, czyli procesem odzyskiwania długów od osób lub firm, które nie uregulowały swoich zobowiązań finansowych wobec wierzycieli. Windykacja należności to forma mediacji pomiędzy dłużnikiem a wierzycielem, która ma na celu odzyskanie długu. Zadaniem windykatorów jest informowanie osób zadłużonych o stanie ich zobowiązań finansowych i nakłanianie do ich ich spłaty. Całe postępowanie wiąże się często z wysokimi kosztami, którymi obciążony zostanie sam dłużnik. Wiele osób szuka wtedy pożyczki dla mocno zadłużonych, jednak ilość dostępnych na rynku ofert jest ograniczona. Firmy windykacyjne przyjmują zgłoszenia dotyczące nieuregulowanych w terminie pożyczek i kredytów, a nawet niezapłaconych rachunków za telefon. To problem wielu osób, które wpadły w spiralę kredytową. Nasze długi mogą też trafić do windykacji w wyniku sprzedaży, jest to tzw. cesja wierzytelności. Istnieją dwa główne rodzaje windykacji: polubowna i sądowa. Windykacja polubowna (tzw. windykacja miękka) polega na podjęciu wszelkich działań, które mają skutkować odzyskaniem długu na etapie przedsądowym. W przeciwieństwie do komornika windykator nie jest pracownikiem państwowym, a co za tym idzie jego prawa są dość ograniczone. Może on co prawda podejmować działania w celu wyegzekwowania długu, jednak jego głównym zadaniem jest weryfikacja posiadanych danych o dłużniku i wezwanie do próby ugodowej.

Uprawnienia windykatora terenowego (dozwolone działania)

Windykator terenowy może podjąć działania tylko w ściśle określonych granicach prawa. Pozwalają mu one wyłącznie:

• podejmować negocjacje w celu odzyskania należności,
• kontaktować się z dłużnikiem telefonicznie, mailowo lub listownie,
• podejmować próby kontaktu z dłużnikiem przez wizyty w jego domu lub w miejscu pracy,
• przesyłać ponaglenia do zapłaty (monity) na koszt dłużnika,
• informować dłużnika o wystawieniu długu na giełdzie,
• informować o konsekwencjach nieuregulowania długu i zamiarze podjęcia kroków prawnych,
• jeśli firma windykacyjna jest pełnomocnikiem wierzyciela, może w jego imieniu wystąpić do sądu z pozwem o zapłatę długu.

Straszenie, nękanie czy podawanie nieprawdziwych informacji dłużnikom jest w świetle prawa wykroczeniem, a w niektórych przypadkach nawet przestępstwem. Jeśli negocjacje polubowne nie przyniosą skutku, może zostać zastosowana windykacja sądowa, znana też jako windykacja twarda. Firma windykacyjna ma prawo skierować pozew o zapłatę do sądu, w celu uzyskania uzupełnionego w klauzulę wykonalności nakazu zapłaty, który jest podstawą do egzekucji komorniczej. Jeśli chcemy wziąć pożyczkę w czasie, kiedy toczy się już postępowanie, to musimy mieć na uwadze fakt, że pożyczona kwota może nam zostać zabrana. Dlatego wnioskując w tej sytuacji najlepiej o pożyczkę bez BIK, pamiętajmy, aby odebrać ją w taki sposób, aby nikt nam jej nie zabrał.

Etapy postępowania windykacyjnego

Postępowanie windykacyjne można podzielić na trzy etapy: windykacja polubowna, windykacja sądowa, windykacja komornicza. 

1. Windykacja polubowna - czyli rozpoczęcie rozmów z dłużnikiem. Firma windykacyjna zwraca się do dłużnika z propozycją dobrowolnej spłaty zadłużenia. Dopuszczalne jest kontaktowanie się z osobą zadłużoną drogą telefoniczną, mailową i listową. Pierwszy monit jest często bezpłatny, jednak kolejne ponaglenia będą już wysyłane na koszt konsumenta. Podobnie jak domowa wizyta wierzyciela terenowego, który osobiście poinformuje o narastającym długu i konsekwencjach z niego wynikających.
2. Windykacja sądowa - jeśli dłużnik nie wykaże chęci współpracy, wierzyciel ma prawo skierować pozew o spłatę zobowiązania do sądu, o ile nie zaszło przedawnienie długu. Po rozpatrzeniu sprawy sąd może rozstrzygnąć sprawę wydając nakaz zapłaty lub skierować sprawę do postępowania zwykłego. Po wydaniu sądowego nakazu zapłaty, windykator musi wystąpić o nadanie mu klauzuli wykonalności. Wszelkie koszty sądowe zazwyczaj musi ponieść dłużnik.
3. Windykacja komornicza – klauzula wykonalności stanowi podstawę do rozpoczęcia egzekucji komorniczej. Polega ona na zajęciu przez komornika majątku dłużnika na poczet spłaty należności wobec wierzyciela powiększonych o koszty windykacyjne. Pierwszym krokiem jest zawiadomienie dłużnika o wszczęciu egzekucji i ustalenie jego majątku. Następnie dochodzi do zajęcia wynagrodzenia i rachunku bankowego dłużnika, a jeśli to nie wystarczy, komornik ma prawo przejąć posiadane przez osobę zadłużoną ruchomości i nieruchomości, a nawet jej skrytkę bankową.

Ograniczenia i czynności zabronione windykatorowi

Windykator nie ma m.in. prawa:

• nękać osoby zadłużonej częstymi wizytami i telefonami,
• stosować przymusu psychicznego i fizycznego,
• zastraszać dłużnika prokuraturą, więzieniem czy utratą majątku,
• grozić skierowaniem sprawy do sądu i egzekucją komorniczą,
• żądać od dłużnika podania jego danych wrażliwych pod przymusem (np. numeru PESEL),
• wejść do mieszkania dłużnika bez jego zgody,
• wystawić tytułu egzekucyjnego i przejąć majątek dłużnika,
• dokonać zajęcia rachunku bankowego dłużnika, jego wynagrodzenia za pracę, emerytury lub renty,
• nakazać opuszczenia zamieszkiwanego lokalu,
• zmuszać do ujawnienia informacji dotyczących majątku dłużnika,
• wyłudzać dodatkowych opłat z tytułu przedsądowego postępowania windykacyjnego,
• nachodzić dłużnika w miejscu pracy,
• robić wywiadu środowiskowego i rozmawiać na temat zadłużenia z osobami trzecimi (np. małżonkiem, sąsiadami czy szefem),
• samodzielnie wpisać danych dłużnika do rejestru dłużników,
• domagać się spłaty przedawnionego długu.

Jak widać prawa windykatora są bardzo ograniczone. Podstawowym zadaniem windykatora jest motywowanie dłużnika do dobrowolnej spłaty należności lub znalezienie rozwiązania, które pozwoli uregulować dług. Wszelkie naruszenia uprawnień windykatorów wynikają zazwyczaj z niewiedzy samych dłużników. Jeżeli windykator wykonał wobec nas którąkolwiek z czynności zabronionych, możemy złożyć na niego skargę.

Instytucje przyjmujące skargi na działania windykatorów

Nękanie przez firmę windykacyjną warto zgłosić do takich instytucji jak:

• Komisja Nadzoru Finansowego (KNF),
• Powiatowy Rzecznik Praw Konsumentów,
• Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKIK).

Bezpodstawne nękanie jest karalne. Jeśli czujemy się zagrożeni i prześladowani mamy pełne prawo złożyć na policję doniesienie o popełnieniu przestępstwa. W razie wątpliwości dotyczących zachowania firmy windykacyjnej, warto zadzwonić na bezpłatną infolinię konsumencką i opisać zaistniałą sytuację.

Wizyta windykatora terenowego w godzinach wieczornych i porannych może być uznana za nękanie. Często stosowaną praktyką jest także wprowadzanie dłużnika w błąd, zastraszanie czy używanie wulgarnego języka i nieustające telefony. Posiadanie wiedzy jak się przed tym bronić nie tylko zapewni nam spokój, ale też zmniejszy liczbę nieetycznie działających windykatorów. Wszelkie wymienione wyżej wykroczenia i przypadki łamania prawa uprawniają nas do podjęcia odpowiednich działań. Ważne jest by znać swoje prawa i wiedzieć, że w razie wszelkich nieprawidłowości możemy złożyć skargę na firmę windykacyjną. 

Konsekwencje braku spłaty długu

Opóźnienia w spłacie długów zawsze prowadzą do kosztownych konsekwencji. Instytucjom finansowym zazwyczaj zależy na polubownym załatwieniu sprawy dlatego pierwszym krokiem jest próba dogadania się z dłużnikiem. Jeśli klient poinformuje o swoich problemach finansowych, istnieje szansa na przedłużenie okresu kredytowania czy refinansowanie pożyczki. W przeciwnym razie wierzyciel ma prawo naliczyć dodatkowe odsetki za opóźnienie w spłacie. Jeśli dłużnik nie wyraża chęci współpracy, firma zmuszona jest do skorzystania z pomocy firmy windykacyjnej. 

Windykacja a egzekucja komornicza – kluczowe różnice

Nie, windykacja należności to nie to samo co zajęcie komornicze. Komornik działa w oparciu o konkretne przepisy prawa. Jego możliwości są większe, jednak za wszystkie nieprawidłowości bezwzględnie odpowiada przed sądem i organami samorządu komorniczego. Działalność windykatorów opiera się natomiast jedynie na wewnętrznych kanonach firm windykacyjnych. Z tego powodu zdarzają się przypadki nadużyć i łamania prawa. Zobacz ile wynosi kwota wolna od zajęcia komorniczego i jak ratować się przy windykacji. Windykator nie ma większych praw niż sam wierzyciel. Wszystkie praktyki niezgodne z etyką takie jak stosowanie gróźb czy szantażu podlegają karze. Zatem zanim zaczniemy unikać kontaktu z przedstawicielami firmy windykacyjnej, warto dowiedzieć się czego nie może windykator.