ofin.plDługiPoręczenie majątkowe - zabezpieczenie w postępowaniu karnym
Poręczenie majątkowe - zabezpieczenie w postępowaniu karnym
Poręczenie majątkowe jest środkiem zapobiegawczym często stosowanym w postępowaniu karnym. Poręczenie składa na oskarżonym obowiązek złożenia w ramach zabezpieczenia pewnej części jego majątku. Mogą to być papiery wartościowe, gotówka, a nawet zastaw w postaci nieruchomości. Poręczenie majątkowe ma za zadanie sprawić, że oskarżony nie ukryje się przed wymiarem sprawiedliwości. Jeżeli oskarżony nie będzie przestrzegał warunków postępowania karnego, jego poręczenie majątkowe przepadnie na rzecz Skarbu Państwa.
Poręczenie majątkowe jest to prawny środek zapobiegawczy, który działa na zasadzie kaucji. Zajęcie części majątku oskarżonego ma sprawić, że oskarżony nie ucieknie przed wymiarem sprawiedliwości lub nie będzie utrudniał śledztwa na inne sposoby. Poręczenie majątkowe może stanowić alternatywę dla czasowego aresztowania. Oskarżony może wówczas pozostać na wolności pod warunkiem, że przekaże odpowiednie środki na konto sądu. Kwota jest ustalana indywidualnie na podstawie sytuacji finansowej oskarżonego oraz popełnionych przez niego przestępstw.
Kto składa poręczenie majątkowe?
Poręczenie majątkowe najczęściej składa oskarżony, jednak może je wnieść także inna osoba. Nie ma restrykcyjnych regulacji dotyczących tego, kto może wpłacić poręczenie majątkowe. Sąd preferuje jednak, aby był to oskarżony lub osoba bliska oskarżonemu. Wymiar prawa może zażądać dowodów przedstawiających źródło pochodzenia środków złożonych w poręczeniu majątkowym. Jeżeli dowody zostaną uznane za niewiarygodne, sąd ma prawo do odmówienia przyjęcia pieniędzy.
Jakie mogą być formy poręczenia majątkowego?
Formy poręczenia majątkowego mogą być różne. W ramach poręczenia majątkowego można wpłacić nie tylko gotówkę, ale także akcje, obligacje lub inne papiery wartościowe. Istotne jest jedynie to, aby równowartość zapłaconego poręczenia odpowiadała kwocie ustalonej przez sąd. Ponadto należy mieć na uwadze, że sąd sprawdzi źródło pochodzenia środków przeznaczonych na poczet poręczenia majątkowego.
Jakie są ograniczenia dotyczące pochodzenia przedmiotu poręczenia majątkowego?
Ograniczenia dotyczące przedmiotu poręczenia majątkowego zgodnie z polskim prawem uniemożliwiają stworzenie zbiórki w celu zebrania pieniędzy na poręczenie majątkowe. Każda osoba lub organizacja tworząca zbiórkę na taki cel postępuje niezgodnie z prawem. Jeżeli poręczenie pochodzi ze źródeł uznanych za nieakceptowalne, sąd ma prawo odmówić przyjęcia poręczenia.
Źródła pochodzenia przedmiotu poręczenia
Źródła pochodzenia przedmiotu poręczenia majątkowego są zróżnicowane, jednak najczęściej obejmują:
Nieruchomości
Samochody
Maszyny, sprzęt, komputery.
Towary gotowe do sprzedaży (na przykład surowce)
Papiery wartościowe
Jak określa się wysokość i warunki poręczenia majątkowego?
Wysokość i warunki poręczenia majątkowego są ustalane indywidualnie w postanowieniu sądowym. Szczegóły ustala sąd lub prokurator. Adwokat może mieć wpływ na wysokość poręczenia. Postanowienie ustalone przez sąd określa nie tylko wysokość poręczenia, ale także jego dokładne warunki, jak na przykład termin przekazania należności.
Procedura składania poręczenia majątkowego
Pierwszym krokiem procedury składania poręczenia majątkowego jest ustalenie kwoty kaucji przez organ ścigania. Sąd bierze pod uwagę sytuację majątkową oskarżonego oraz charakter przestępstwa, które popełnił. Kiedy kwota zostanie ustalona, osoba składająca kaucję ma za zadanie przedstawić źródło pochodzenia środków. Ten wymóg zabezpiecza system finansowy przed praniem brudnych pieniędzy lub stosowaniem innych nielegalnych praktyk.
Zażalenie na decyzję prokuratora dotyczącą poręczenia majątkowego
Zażalenie na decyzję prokuratora dotyczącą poręczenia majątkowego można złożyć oskarżony w przypadku niezadowolenia wynikającego z decyzji prokuratora. Zażalenie jest pisemnym środkiem odwoławczym, w którym należy wyjaśnić, z jakiego powodu decyzja prokuratora jest nieprawidłowa. Sąd po otrzymaniu zażalenia przeprowadzi dodatkowe postępowanie, w którym zwraca uwagę na to, czy decyzja prokuratora jest właściwa. Odwołanie od decyzji prokuratora jest przydatnym narzędziem w arsenale oskarżonego, jednak ostateczna decyzja w sprawie warunków poręczenia majątkowego należy do sądu. Jeżeli sąd uzna decyzję prokuratora za słuszną, nie można się od niej ponownie odwołać.
Korzyści poręczenia majątkowego
Korzyści poręczenia majątkowego to:
Pozwala uniknąć tymczasowego aresztowania w trakcie prowadzenia śledztwa
Sąd przychylnie rozpatruje postawę oskarżonego, który wpłaca kaucję w postaci poręczenia majątkowego
Jeżeli oskarżony jest niewinny, poręczenie majątkowe nie stanowi dla niego zagrożenia, ponieważ zostanie zwrócone po wygraniu rozprawy
Ryzyka poręczenia majątkowego
Ryzyko poręczenia majątkowego to:
Kaucja z poręczenia majątkowego może przepaść, jeśli oskarżony naruszy postanowienia nakazu sądowego
Często zadawane pytania
Jaka jest różnica między poręczeniem majątkowym a innymi środkami zapobiegawczymi?
Poręczenie majątkowe jest środkiem zapobiegawczym o charakterze finansowej gwarancji prawidłowego zachowania podejrzanego/oskarżonego. Inne często stosowane środki to np. dozór Policji (obowiązek stawiennictwa na komendzie), zakaz opuszczania kraju, poręczenie społeczne (gwarancja udzielana przez zaufaną organizację lub osobę), nakaz opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym czy – najsurowszy – tymczasowe aresztowanie. Poręczenie majątkowe należy do grupy środków nieizolacyjnych.
Czy wysokość poręczenia majątkowego można negocjować?
Formalnie nie ma możliwości "negocjacji" kwoty poręczenia z sądem czy prokuratorem. Jednak obrońca podejrzanego/oskarżonego może w trakcie posiedzenia w przedmiocie zastosowania środka zapobiegawczego przedstawiać argumenty i dowody dotyczące sytuacji materialnej klienta oraz charakteru sprawy, wnioskując o ustalenie poręczenia w niższej, ale nadal zabezpieczającej wysokości. Ostateczna decyzja co do kwoty należy do organu procesowego.
Ile czasu ma sąd/prokurator na decyzję w sprawie poręczenia?
Decyzja o zastosowaniu środka zapobiegawczego, w tym poręczenia majątkowego, powinna zapaść bez zbędnej zwłoki po zaistnieniu przesłanek do jego zastosowania (np. po przedstawieniu zarzutów, podczas posiedzenia aresztowego). Nie ma ściśle określonego w dniach terminu na samą decyzję, ale procedura karna wymaga szybkości działania w tym zakresie. Na postanowienie prokuratora o zastosowaniu poręczenia przysługuje zażalenie do sądu.
Czy można wpłacić poręczenie majątkowe w ratach?
Zasadniczo nie. Kwota poręczenia ustalona przez sąd lub prokuratora musi zostać wpłacona jednorazowo (lub złożona w innej formie, np. poprzez ustanowienie zastawu czy hipoteki) w wyznaczonym przez organ terminie. Jest to warunek konieczny do tego, aby środek zapobiegawczy został skutecznie zastosowany (np. aby osoba mogła opuścić areszt). Przepisy nie przewidują możliwości ratalnej wpłaty kaucji.
Co jeśli osoba trzecia wpłaciła poręczenie, a oskarżony uciekł – czy ta osoba traci pieniądze?
Tak. Jeżeli poręczenie majątkowe zostało złożone przez inną osobę (poręczyciela), a podejrzany lub oskarżony naruszy warunki stosowania tego środka (np. ucieknie, będzie się ukrywał, bez usprawiedliwienia nie stawi się na wezwanie organu prowadzącego postępowanie), sąd może orzec przepadek przedmiotu poręczenia na rzecz Skarbu Państwa. W takiej sytuacji osoba, która udzieliła poręczenia, traci wpłacone pieniądze lub inne złożone zabezpieczenie.
Czy można ustanowić hipotekę na nieruchomości jako poręczenie?
Tak, Kodeks postępowania karnego (art. 266 § 1) dopuszcza taką możliwość. Poręczenie majątkowe może polegać na złożeniu pieniędzy, papierów wartościowych, zastawu lub właśnie na ustanowieniu hipoteki na nieruchomości poręczyciela (oskarżonego lub osoby trzeciej). Wartość nieruchomości obciążonej hipoteką musi odpowiadać kwocie ustalonego poręczenia. Wymaga to złożenia odpowiedniego oświadczenia i dokonania wpisu hipoteki kaucyjnej w księdze wieczystej danej nieruchomości.
Czy informacja o zastosowaniu poręczenia majątkowego jest jawna?
Informacja o zastosowanych środkach zapobiegawczych, w tym o poręczeniu majątkowym, znajduje się w aktach sprawy karnej. Dostęp do akt jest ograniczony i przysługuje stronom postępowania oraz ich pełnomocnikom/obrońcom. Posiedzenia sądu dotyczące środków zapobiegawczych często odbywają się z wyłączeniem jawności. Sama informacja nie jest więc podawana do publicznej wiadomości w sposób zorganizowany, choć może pojawić się np. w doniesieniach medialnych dotyczących głośnych spraw.
Czy poręczenie majątkowe wpływa na późniejszy wyrok w sprawie?
Zastosowanie środka zapobiegawczego, jakim jest poręczenie majątkowe, nie ma bezpośredniego wpływu na rozstrzygnięcie o winie i karze w wyroku kończącym postępowanie. Celem poręczenia jest wyłącznie zabezpieczenie prawidłowego toku postępowania karnego. Jednakże fakt, że oskarżony stawia się na wezwania i nie utrudnia postępowania (co poręczenie ma gwarantować), może być pośrednio uwzględniony przez sąd przy ocenie jego postawy procesowej, co może mieć znaczenie np. przy wymiarze kary.
Kiedy dokładnie następuje zwrot wpłaconego poręczenia?
Zwrot przedmiotu poręczenia (lub wykreślenie hipoteki/zastawu) następuje po ustaniu przyczyny, dla której środek ten został zastosowany. Zazwyczaj dzieje się to po prawomocnym zakończeniu postępowania karnego (np. po uniewinnieniu, skazaniu i rozpoczęciu odbywania kary) lub w momencie zmiany środka zapobiegawczego na inny albo jego uchylenia w toku postępowania. Decyzję o zwrocie poręczenia wydaje organ procesowy (sąd lub prokurator), na którego dyspozycji pozostaje oskarżony/podejrzany.
Czy poręczenie stosuje się tylko dla oskarżonych, czy też podejrzanych?
Poręczenie majątkowe, jak i inne środki zapobiegawcze, może być stosowane już na etapie postępowania przygotowawczego (śledztwa lub dochodzenia) wobec osoby, która ma status podejrzanego. Decyzję podejmuje wówczas prokurator (z możliwością zaskarżenia do sądu) lub sąd (np. na wniosek prokuratora przy posiedzeniu aresztowym). Nie trzeba czekać do skierowania aktu oskarżenia do sądu.
Komentarze
Zostaw swój komentarz!
Nie znaleźliśmy żadnej opinii o tym produkcie. Pomóż innym klientom. Podziel się swoją opinią jako pierwszy.
Komentarze