Bank - definicja
Bank jest podmiotem prawnym odpowiedzialnym za zarządzanie powierzonymi mu środkami. Banki są odpowiedzialne za przyjmowanie depozytów, udzielanie pożyczek oraz dostarczanie wielu innych produktów określonych przez prawo. Banki wykorzystują środki klientów na zasadzie pośrednictwa. Termin bank jest zarezerwowany jedynie dla podmiotów, które spełniają określone wymagania prawne. Na mocy prawa krajowego banki zostają upoważnione do wykonywania określonych działań w dziedzinie finansowej.
Czym zajmują się banki?
Banki pełnią wiele istotnych funkcji w gospodarce. Głównym celem banków jest akceptowanie depozytów pieniężnych oraz udzielanie pożyczek. Banki działają jako pośrednicy między osobami z nadwyżką kapitału oraz osobami z niedoborem kapitału. Bank może zajmować się działaniami finansowymi, na które pozwala mu prawo krajowe. W Polsce zespół norm prawnych regulujących reguły działania instytucji bankowych nazywamy prawem bankowym.
Jakie produkty oferują banki?
W bankach znajdziemy różnorodne produkty finansowe. Za najpopularniejsze produkty banków możemy uznać pożyczki oraz konta osobiste dla klientów indywidualnych. Inne produkty oferowane przez banki to między innymi:
Rodzaje banków
Banki możemy podzielić na różnorodne rodzaje w zależności od tego czym się zajmują: Banki uniwersalne, banki komercyjne, banki inwestycyjne, banki cyfrowe, banki centralne, banki specjalistyczne, banki samochodowe, banki hipoteczne, banki spółdzielcze, banki rozwoju, banki offshore, banki clearingowe.
Poniżej przedstawimy charakterystykę najważniejszych rodzajów banków.
Bank uniwersalny
Banki uniwersalne odpowiadają za wszystkie dozwolone prawem usługi finansowe. Większość banków działających na terenie Europy to tak zwane banki uniwersalne.
Bank komercyjny
Banki komercyjne specjalizują się w zarządzaniu obrotem pieniądza między podmiotami w gospodarce. Ich głównym zadaniem jest udzielanie kredytów oraz obsługa zagranicznych rozliczeń pieniężnych.
Bank centralny
Bank centralny sprawuje kontrolę nad polityką monetarną państwa. Bank centralny to także podmiot finansowy zależny od państwa w odróżnieniu od banków komercyjnych.
Bank inwestycyjny
Jak sama nazwa wskazuje, bank ten zajmuje się działalnością inwestycyjną. Bank inwestycyjny odpowiada między innymi za generowanie papierów wartościowych.
Bank cyfrowy
Banki cyfrowe nie posiadają placówek stacjonarnych. Swoje usługi świadczą za pośrednictwem aplikacji oraz stron internetowych.
Bank specjalistyczny
Banki specjalistyczne są instytucjami finansowymi, które powstają w celu wspierania ustalonego z góry przedsięwzięcia. Na przykład mogą operować w działalności inwestycyjnej lub wspierać rozwój infrastruktury.
Bank samochodowy
Banki samochodowe najczęściej należą do dużych koncernów samochodowych. Powstają po to, aby udzielać leasingu oraz kredytów na samochody zainteresowanym klientom.
Bank hipoteczny
Bank hipoteczny jest rodzajem banku komercyjnego. Skupia się na udzielaniu pożyczek zabezpieczonych nieruchomościami.
Bank spółdzielczy
Banki spółdzielcze powstały w celu wspierania lokalnej społeczności. Działają jedynie w sposób lokalny. Oznacza to, że nie mają centrali oddalonej od miejsca swojej działalności. Banki spółdzielcze reinwestują swoje zyski w regionach, które obsługują.
Bank rozwoju
Banki rozwoju zostały powołane, aby dostarczać kapitał podwyższonego ryzyka różnorodnym podmiotom gospodarczym. Banki rozwoju nie są nastawione na działalność komercyjną. Najczęściej odpowiadają za finansowanie rozwoju ekonomicznego lub społecznego.
Bank offshore
Bank offshore to instytucja finansowa, która działa na terenie państwa odrębnym od pochodzenia banku. Przyjmuje różnorodne formy banku zagranicznego. Banki te są zwykle wykorzystywane przez klientów z różnych stron świata w celu optymalizacji podatkowej biznesu.
Bank clearingowy
Banki clearingowe rozliczają transakcje zagraniczne. Bank clearingowy stanowi pośrednika zabezpieczającego rozliczenie i dbającego o jego dokonanie. Banki clearingowe usprawniają działalność międzypaństwowego handlu w różnorodnych walutach i papierach wartościowych.
Historia banków w Polsce
Oficjalnie za początek historii bankowej w Polsce możemy uznać 1828 rok. Już w tych czasach istniały kantory walutowe oraz prywatna bankowość. Niestety oficjalny Bank Polski został rozwiązany po kilku dekadach. W 1870 roku władze rosyjskie doprowadziły do rozwiązania niepodległej bankowości w Polsce. Kiedy w roku 1918 Polska odzyskała niepodległość, powstała tak zwana Polska Krajowa Kasa Pożyczkowa. Działała na zasadach podobnych do dzisiejszych banków centralnych. W 1924 roku system bankowy na terenie naszego kraju został zintegrowany z centralnym Bankiem Polskim. Wydarzenie miało związek z wprowadzeniem oficjalnej polskiej waluty, czyli złotego. Kolejna istotna zmiana miała miejsce w 1989 roku. Powstało wówczas wiele banków komercyjnych oraz wprowadzono wiele nowych przepisów bankowych. Od tamtej pory sektor bankowy w Polsce nadal się rozwija. Wszystko wskazuje na to, że rodzime instytucje są stabilne i działają bez zarzutu nawet w okresie kryzysu.
Rozwój bankowości
Na przestrzeni lat zaobserwowaliśmy dynamiczny rozwój polskiej bankowości. Jedną z istotnych koncepcji wywierających duże zmiany w sektorze finansowym jest tak zwany open banking. Termin określa udostępnianie przez banki danych klientów zewnętrznym dostawcom usług. Takie działanie ma na celu usprawnić dopasowywanie usług i potrzeb do konsumentów. Open banking jest kamieniem milowym we współpracy między bankami i firmami fintech. Dobrymi przykładami rozwoju finansowego, który przyniósł open banking, są systemy płatności mobilnych umożliwiające błyskawiczne zakupy internetowe i nie tylko. Coraz częściej możemy zapłacić telefon lub dokonać płatności zegarkiem za podstawowe usługi, jak na przykład przejazd taksówką lub zakup biletu.
Rozwój bankowości internetowej
Bankowość internetowa rozpoczęła się już 3 dekady temu. Wraz z postępem technologicznym usługi stają się coraz bardziej zaawansowane. Przykładem jest rozwój bankowości mobilnej, który sprawił, że możemy płacić za zakupy oraz usługi telefonami. Wystarczy aplikacja bankowa i dostęp do internetu. Bankowość internetowa dostarcza coraz więcej usług. W dzisiejszych czasach niektóre banki w naszym kraju obsługują nawet konta maklerskie. Możemy kupować akcje, otwierać konta i lokaty siedząc przed komputerem we własnym domu.
Rozwój bankowych aplikacji mobilnych
Aplikacje mobilne były naturalnym kierunkiem rozwoju dla nowoczesnych banków. Wszystko ze względu na to, że z biegiem czasu telefon stał się nierozłącznym narzędziem wykorzystywanym przez człowieka każdego dnia. Każdy popularny bank posiada swoją dedykowaną aplikację. Za pomocą mobile bankingu można uzyskać dostęp do konta bankowego oraz produktów bankowych niezależnie od tego, gdzie aktualnie jesteśmy.
Bezpieczeństwo w polskich bankach
W porównaniu ze standardami międzynarodowymi możemy uznać, że bezpieczeństwo naszych banków jest na wysokim poziomie. Banki szyfrują dane, zabezpieczają swoje aplikacje, używają weryfikacji dwuetapowych oraz zabezpieczeń biometrycznych. Dodatkowym poziomem bezpieczeństwa jest nieustanny nadzór banków przez niezależną Komisję Nadzoru Finansowe.
Cyberbezpieczeństwo w bankach
Cyberbezpieczeństwo w bankach sprowadza się do ochrony informacji finansowych klientów, transakcji online oraz zabezpieczania banku przed cyberatakami. Do najważniejszych zabezpieczeń należą:
- Firewalle
- Oprogramowania do wykrywania intruzów w sieci
- Autoryzacja danych
- Audyty bezpieczeństwa
- Szkolenie pracowników banków w zakresie bezpieczeństwa
Tajemnica bankowa
Tajemnica bankowa jest terminem prawniczym. Dotyczy zasad prywatności stosowanych przez instytucje finansowe. Banki są zobowiązane do ograniczania udostępniania informacji o swoich klientach. Dotyczy to informacji o kontach, transakcjach i wykorzystywanych przez klientów usługach. Banki zostają zobowiązane do utrzymania tajemnicy, dopóki prawo nie stanowi o tym inaczej. Tajemnica bankowa może na przykład zostać zniesiona, jeśli klient zostaje objęty śledztwem kryminalnym.
System gwarancji depozytów
System gwarancji depozytów mówi o tym, że zdeponowane przez klientów pieniądze są zabezpieczone nawet w przypadku niewypłacalności danej instytucji bankowej. Nawet w przypadku upadku banku pieniądze zostają wypłacone z kolektywnego funduszu depozytowego. W Polsce gwarantem wypłaty jest Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Gwarantowany limit wypłaty wynosi nieco poniżej 500 000 złotych.
Reklamacja bankowa
Reklamacja bankowa powstała, aby klient mógł wyrazić formalny sprzeciw wobec działania banków lub pracowników placówki. Sprzeciw może dotyczyć różnych sytuacji. Najczęściej reklamacje są związane z nieprawidłowym obciążeniem konta lub z błędami transakcyjnymi.
Instytucje finansowe inne niż banki
Oprócz banków możemy wymienić wiele innych instytucji finansowych. Są to na przykład:
- Pozabankowe firmy pożyczkowe
- Towarzystwa ubezpieczeniowe
- Fundusze inwestycyjne
- Fundusze emerytalne
- Giełdy papierów wartościowych
- Giełdy kryptowalutowe
Podsumowanie najważniejszych informacji na temat Banków w Polsce
Banki w Polsce nie miały łatwego startu ze względu na okres okupacji naszego narodu. Instytucje bankowe musiały kilkukrotnie odbudowywać oraz zmieniać sposób swojego działania. Ostatecznie udało nam się jednak dogonić inne dobrze rozwijające się państwa. Nasze banki charakteryzuje wysoki poziom bezpieczeństwa oraz funkcjonalności nawet na arenie międzynarodowej. Nowoczesna bankowość stale się rozwija, ponadto klienci mają do wyboru konkurencyjne produkty, dzięki czemu każdy może dostosować usługi zgodnie ze swoimi zapotrzebowaniami.
