Gwarancja bankowa – zabezpieczenie finansowe dla osób fizycznych i firm

Co to jest gwarancja bankowa?

Gwarancje bankowe to jedna z form osobistego zabezpieczenia kredytu lub innej wierzytelności. W umowie bank zobowiązuje się, że zapłaci beneficjentowi gwarancji (na jego żądanie) określoną sumę pieniężną w wypadku, gdyby dłużnik nie spełnił swojego świadczenia. Kwota gwarancji nie jest uzależniona od wartości zobowiązania, jakie zabezpiecza. Gwarancja bankowa może dotyczyć zwrotu zaliczki, należytego wykonania umowy, spłaty kredytu gotówkowego lub rat leasingowych, zapłaty cła, zapłaty za otrzymany towar etc.

Zgoda banku na zostanie gwarantem sprawia, że zleceniodawca gwarancji staje się zdecydowanie bardziej wiarygodnym kontrahentem. Przelewu wierzytelności z gwarancji bankowej można dokonać wraz z przeniesieniem wierzytelności zabezpieczonej gwarancją.

Wypłata środków następuje, gdy beneficjent gwarancji spełni określone warunki zapłaty i dostarczy do banku potwierdzające to dokumenty wraz żądaniem zapłaty we wskazanej formie. Bank, który udzielił gwarancji, może wypłacić sumę gwarancyjną bezpośrednio lub za pośrednictwem innego banku.

Rodzaje gwarancji bankowych

W bankach możliwa jest gwarancja bankowa dla osoby fizycznej, jak i gwarancja dla firm. Najczęściej spotykane są gwarancje bankowe dla firm, których działalność wiąże się z transakcjami na naprawdę wysokie kwoty. Takie zabezpieczenie bankowe podnosi wiarygodność przedsiębiorstwa w oczach kontrahentów, ponieważ daje beneficjentowi pewność odzyskania swoich pieniędzy niezależnie od przyszłej sytuacji finansowej firmy. Gwarancje bankowe zdecydowanie zwiększają też szanse na wysoki kredyt gotówkowy w innym banku, na korzystnych warunkach.

Niezależnie od zleceniodawcy, wyróżnić możemy dwa rodzaje gwarancji bankowych. Jest to:

• gwarancja warunkowa – bank wypłaca sumę gwarancyjną wyłącznie w sytuacji, gdy beneficjent świadczenia spełni wszystkie warunki zapisane w umowie gwarancyjnej, a bank potwierdzi zasadność roszczenia,
• gwarancja bezwarunkowa – na żądanie beneficjenta bank wypłaca mu całą sumę gwarancyjną, przy czym nie sprawdza zasadności roszczenia i nie wymaga dołączania dodatkowej dokumentacji.

Jak uzyskać gwarancję bankową?

Udzielenie gwarancji następuje na wniosek przedsiębiorstwa. Bank rozpatruje go podobnie jak wniosek o kredyt. Przeprowadzana jest ocena zdolności kredytowej i sytuacji finansowej przedsiębiorstwa oraz rokowań firmy na przyszłość. Konieczne może być również założenie konta lub ustanowienie zabezpieczenia umowy hipoteką na posiadanej nieruchomości lub określoną kwotą gotówki.

Po uregulowaniu wszystkich opłat i dopełnieniu formalności, podpisywana jest umowa gwarancji bankowej.

Gwarancja bankowa – koszt

Umowa gwarancji bankowej podnosi wiarygodność przedsiębiorcy w oczach kontrahenta. Szczególnie, że wykorzystywana jest głównie przy transakcjach na wysokie kwoty. Niestety, uzyskanie gwarancji może zleceniodawcę sporo kosztować. Opłaty związane z gwarancją bankową pobierane są za wszystkie działania banku. Poniżej zestawienie najważniejszych kosztów gwarancji:

Gwarancja bankowa – wybrane koszty:

• opłata za przygotowanie projektu gwarancji/promesy gwarancji – opłata jest pobierana w przypadku rezygnacji klienta z wystawienia gwarancji/promesy,
• prowizja za wystawienie gwarancji (od kwoty transakcji),
• prowizja za podwyższenie kwoty gwarancji (od kwoty podwyższenia),
• prowizja za przedłużenie okresu ważności gwarancji (od kwoty pozostającego salda),
• wypłata roszczenia z tytułu gwarancji,
• opłata za wystawienie przez bank promesy gwarancji.

Prowizja za wystawienie gwarancji i promesy pobierana jest co miesiąc z góry, od daty wystawienia dokumentu aż do dnia wygaśnięcia zobowiązań banku. Prowizja za wystawienie promesy gwarancji pobierana jest niezależnie od prowizji za wystawienie gwarancji, chyba że uzgodniono inne warunki umowy. Poniżej porównanie opłat za gwarancje bankowe dla firm w wybranych instytucjach finansowych.

Zabezpieczenie umowy gwarancją bankową – jak wygląda wzór pisma?

Gwarancja bankowa może mieć inny wzór w zależności od jej celu i powodu, dla którego ma być wystawiona. Zapisy umowy muszą być precyzyjne i nie budzić wątpliwości żadnej ze stron. Umowa gwarancji bankowej musi być sporządzona w formie pisemnej (inaczej może być uznana za nieważną), a dokument powinien jasno określać:

• zleceniodawcę gwarancji (jest uczestnikiem ale nie stroną umowy),
• strony umowy – beneficjent gwarancji i gwarant (bank),
• bank, który udzielił potwierdzenia gwarancji, jeśli jest ona konieczna,
• wytyczną chronionej wierzytelności,
• dokumentację wymaganą przez bank,
• sumę gwarancyjną (kwotę gwarancji jaka może zostać wypłacona),
• możliwość zwiększenia lub zmniejszenia sumy gwarancyjnej,
• okres obowiązywania umowy gwarancyjnej,
• czynniki mogące spowodować ustanie gwarancji,
• zobowiązanie banku do wypłaty świadczenia gotówkowego (,
• formę gwarancji (bezwarunkowa lub warunkowa),
• formę żądanej zapłaty,
• termin realizacji wypłaty,
• zezwolenie na weryfikację tożsamości beneficjenta gwarancji,
• datę i miejsce podpisania gwarancji,
• regulacje prawne, którym podlega gwarancja bankowa.

Jak gwarancja bankowa jest regulowana przez prawo bankowe?

Gwarancja bankowa regulowana jest przez KC oraz Prawo bankowe Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. z późniejszymi zmianami art. 80 do 92. Banki mogą na zlecenie udzielać i potwierdzać gwarancje bankowe, poręczenia, a także otwierać i potwierdzać akredytywy.

W sytuacji, gdy bank potwierdził zobowiązanie innego banku wynikające z gwarancji bankowej, beneficjent może kierować swoje roszczenia do:

• banku, który udzielił gwarancji,
• do banku, który potwierdził gwarancję,
• do obu tych banków łącznie, aż do zupełnego zaspokojenia roszczeń wierzyciela.

Okres obowiązywania gwarancji bankowej

W umowie z bankiem określony jest termin obowiązywania gwarancji oraz sytuacje, w których umowa gwarancyjna może zostać uznana za nieważną. Bank może odmówić wypłacenia świadczenia, jeśli:

• zleceniodawca gwarancji udokumentuje, że wypełnił warunki umowy między nim a wierzycielem (dług został spłacony),
• beneficjent gwarancji zrezygnuje z gwarancji bankowej lub pisemnie potwierdzi zwolnienie banku z umowy gwarancji,
• zaistnieją inne określone w umowie gwarancji bankowej powody.

Przedawnienie roszczeń z tytułu gwarancji bankowych, które stały się wymagalne, następuje po 6 latach. Bieg przedawnienia liczony jest od dnia, w którym przedłożono skuteczne żądanie zapłaty. W tym okresie roszczenie jest wymagalne, nawet jeśli wygasło już zobowiązanie obejmowane przez gwarancję.

Tabela kosztów gwarancji bankowych: