Co to jest kredyt konsumencki?
Kredyt konsumencki jest rodzajem finansowania, którego zasady określa ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim. W tym akcie prawnym zawarte są m.in. przepisy dotyczące trybu zawierania umowy czy obowiązki i prawa stron. Dotyczy kredytodawców i konsumentów, ale też pośredników finansowych.
Najważniejszą cechą kredytu konsumenckiego jest maksymalna kwota finansowania, wynosząca 255 550 zł lub jej równowartość w obcej walucie. Z takiej oferty mogą skorzystać jedynie konsumenci, czyli osoby fizyczne dokonujące czynności prawnych z przedsiębiorcą, która nie jest związana bezpośrednio z jej działalnością zawodową lub gospodarczą. Oznacza to, że np. firmy nie mają prawa do uzyskania takiego finansowania.
Jeśli mamy wątpliwości co do tego, czy dana oferta kredytu w obcej walucie zalicza się do rodzaju konsumenckiego, wystarczy obliczyć jego wartość w oparciu o średni kurs NBP danego środka pieniężnego z ostatnich 4 miesięcy.
Kredyty konsumenckie i ich rodzaje
Do kategorii kredytów konsumenckich możemy zaliczyć następujące produkty i usługi finansowe:
- pożyczki i kredyty samochodowe
- kredyty gotówkowe,
- kredyty odnawialne,
- odroczenia terminu spełnienia świadczenia pieniężnego (jeśli wiąże się to z kosztami dla konsumenta),
- kredyty, gdzie kredytodawca zaciąga zobowiązanie wobec osoby trzeciej, a konsument ma obowiązek zwrotu pożyczonej przez kredytodawcę kwoty, np. refinansowanie pożyczki.
W definicję nie wpisuje się ponadto leasing, ale tylko wtedy, gdy np. samochód objęty umową nie staje się własnością konsumenta po jej zakończeniu. Oprócz tego kredytem konsumenckim nie będą m.in. umowy:
- zawierane z domem maklerskim,
- finansowania zawartego w wyniku ugody czy mediacji,
- kredytu studenckiego, czy jakiegokolwiek innego z dopłatą rządową.
Warto przy tym zaznaczyć, że niektóre finansowania są objęte ustawą o kredycie konsumenckim tylko połowicznie. Mowa tu np. o kredytach na koncie bankowym właściciela na czas od jednego do trzech miesięcy lub na żądanie czy pożyczki hipotecznej.
Umowa kredytu konsumenckiego
Dokument dotyczący zawieranego kredytu konsumenckiego jest bardzo podobny do umowy pożyczki. Oprócz podstawowych warunków, bardzo ważne jest zwrócenie uwagi na dodatkowe opłaty, np. prowizje, marże czy koszty notarialne. Równie kluczowa jest kwestia spłaty finansowania przed terminem, ponieważ może ono być płatne. Nie zapominajmy także o warunkach odstąpienia od umowy – można to zrobić w terminie 14 dni od daty jej zawarcia, bez podawania przyczyny.
Zanim jeszcze podpiszemy odpowiedni dokument, mamy możliwość zwrócenia się do kredytodawcy o udostępnienie za darmo projektu umowy, jeśli instytucja finansowa wydała pozytywną decyzję po rozpatrzeniu naszego wniosku. W przypadku wątpliwości co do konkretnych warunków oferty, możemy zażądać wyjaśnienia informacji widocznych w przekazanych dokumentach.
Różnica między kredytem konsumenckim a konsumpcyjnym
Zasadniczą cechą różniąca te dwa rodzaje finansowania są kwestie prawne. Jak już wcześniej wspomniano, kredyt konsumencki reguluje ustawa o kredycie konsumenckim. Jeśli chodzi o odmianę konsumpcyjną, tutaj nie ma konkretnej dla niej ustawy. Co za tym idzie, taki produkt umożliwia pożyczanie sum dużo wyższych niż 255 550 zł – może to być kredyt na wesele.
| Cecha | Kredyt konsumencki | Kredyt konsumpcyjny |
|---|---|---|
| Kwota | do 255 550 zł | dowolna |
| Cel | niezwiązany z prowadzeniem działalności gospodarczej | dowolny |
| Ustawa | ustawa o kredycie konsumenckim | brak |
| Kredytobiorca | osoba fizyczna | osoba fizyczna, prawna, przedsiębiorcy, organizacje, instytucje |
| Maksymalne oprocentowanie | nie więcej niż dwukrotność odsetek ustawowych | nie więcej niż dwukrotność odsetek ustawowych |
| Zasady przyznawania | zgodnie z ustawą o kredycie konsumenckim | określone przez kredytodawcę |
Zasadniczo kredytów konsumpcyjnych udzielają banki w formie np. kart kredytowych czy kredytów gotówkowych na dowolny cel. Warto zaznaczyć, że to instytucje finansowe ustalają zasady przyznawania i warunki takiego finansowania w oparciu o własną politykę. Nie oznacza to jednak, że banki mogą naliczyć astronomiczne odsetki za kredyt w ratach.
Sprawdź ofertę kredytu gotówkowego dla obcokrajowca pracującego w Polsce.
Kredyt konsumpcyjny, zgodnie z zapisem w kodeksie cywilnym, nie może mieć oprocentowania wyższego niż dwukrotność odsetek ustawowych, czyli obecnie nie więcej niż 7,2 proc. Mowa tu oczywiście o odsetkach od sumy pieniężnej i nie należy mylić tego pojęcia z odsetkami za opóźnienie w spłacie finansowania.
Czy kredyt hipoteczny to kredyt konsumencki?
W przypadku kredytu hipotecznego, gdzie kredytobiorcą jest konsument, tylko niektóre przepisy ustawy o kredycie konsumenckim znajdują zastosowanie. Chodzi tu przede wszystkim o obowiązki kredytodawcy, który musi przekazać określone w przepisach informacje dotyczące takiego finansowania. Umowa powinna też spełniać inne postanowienia tej ustawy.
Resztę zasad dotyczących kredytów hipotecznych reguluje prawo bankowe. Skutkuje to tym, że możliwe staje się wzięcie kredytu na kwotę wyższą niż ustawowe 255 550 zł, przy jednoczesnym obowiązywaniu wybranych przepisów ustawy o kredycie konsumenckim. Gdy nie zostaną one spełnione, kredytobiorca ma prawo do skorzystania z finansowania bez kosztów (bez odsetek, prowizji itd.).
