Ubezpieczenie kredytu – co daje i czy jest obowiązkowe?

Co daje ubezpieczenie kredytu?

Życie na kredyt to nasza codzienność. Polacy masowo zaciągają pożyczki chwilówki i kredyty na bieżące wydatki, ale nie tylko. Z danych z raportu „Sytuacja na rynku consumer finance”¹ wynika, że uzyskane środki najczęściej wykorzystujemy na zakup drobnych dóbr trwałych (np. sprzętu AGD i RTV), spłatę innego długu, pokrycie kosztów leczenia, wakacje i święta, a także – na zakup domu. W tym ostatnim przypadku zamiast kredytu gotówkowego decydujemy się na kredyt hipoteczny. Tylko ten produkt bankowy pozwala zrealizować marzenia o własnych czterech ścianach.

Wraz z kredytem banki chętnie oferują ubezpieczenie. Co daje ubezpieczenie kredytu? Zapewnia spłatę części rat lub całości kredytu, w razie gdy dojdzie do nieszczęśliwych, nieprzewidzianych zdarzeń losowych. Aby ubezpieczenie faktycznie było dla nas korzystne, musimy wybrać właściwy rodzaj ubezpieczenia i zapoznać się z warunkami OWU.

Warunki OWU

Ogólne warunki ubezpieczenia, tzw. OWU, to dokument zawierający najważniejsze informacje na temat polisy. Wskazuje:

• prawa i obowiązki stron umowy,
• czas trwania odpowiedzialności,
• przedmiot i zakres ubezpieczenia,
• sumę ubezpieczenia,
• dostępne częstotliwości opłacania składek,
• sposób ustalania szkody,
• zasady wypłaty odszkodowań,
• wysokość wypłacanych świadczeń,
• wyłączenie odpowiedzialności, czyli sytuacje, w których ubezpieczenie nie zostanie wypłacone.

Treść OWU może zawierać nawet kilkanaście stron, jednak warto się z nią dokładnie zapoznać. Ogólne warunki ubezpieczenia muszą być napisane w sposób jednoznaczny i zrozumiały dla klienta oraz zgodnie z przepisami prawa.

Śmierć kredytobiorcy a ubezpieczenie kredytu

Choroba czy śmierć kredytobiorcy nie muszą oznaczać, że ubezpieczyciel spłaci kredyt. Może odmówić wypłaty odszkodowania, przez co odpowiedzialność za długi spadkowe przejdzie na członków rodziny zmarłego.

Kiedy ubezpieczyciel nie wypłaci środków z ubezpieczenia na życie? Decyzja będzie odmowna, gdy np. śmierć nastąpi w wyniku samobójstwa, skrajnego lekceważenia zasad bezpieczeństwa czy w wyniku przewlekłej choroby, którą kredytobiorca zataił. Także uprawianie sportów ekstremalnych, które ubezpieczenie wyklucza czy złamanie zasad BHP może skutkować brakiem pomocy w zwrocie długu.

Ubezpieczenie kredytu gotówkowego a wcześniejsza spłata

Wcześniejsza spłata kredytu jest również niezwykle istotnym zagadnieniem dla ubezpieczenia kredytu gotówkowego. Kredytobiorca, który ureguluje raty przed czasem, może ubiegać się o zwrot składek ubezpieczeniowych za niewykorzystany okres. Mamy do tego prawo, jeżeli kwota ubezpieczenia została pobrana jednorazowo za cały okres trwania umowy kredytu w momencie jej podpisywania.

Czy ubezpieczenie kredytu jest obowiązkowe?

Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych wskazuje, że ubezpieczeniem kredytu jest dobrowolne. Obowiązkowe jest wyłącznie „ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej podmiotu lub ubezpieczenie mienia, jeżeli ustawa lub ratyfikowana przez Rzeczpospolitą Polską umowa międzynarodowa nakłada obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia” (Art.3 Ustawy). Choć ubezpieczenie nie jest obligatoryjnym wymogiem, kredytodawca może uzależniać od niego decyzję o przyznaniu kredytu. Może także skonstruować ofertę w sposób jednoznacznie wskazujący, że bez dodatkowych produktów wzięcie kredytu będzie nieopłacalne. W takiej sytuacji bank poinformuje nas o wysokim oprocentowaniu, podwyższonej kwocie marży czy konieczności ustanowienia dodatkowych zabezpieczeń, np. znalezienia poręczyciela.

Nie oznacza to, że musimy decydować się na ofertę banku. Możemy znaleźć ofertę ubezpieczenia kredytu samodzielnie, przede wszystkim mając na uwadze:

• warunki ubezpieczenia,
• sytuacje, w których ubezpieczenie nie zadziała,
• formalności, jakie trzeba dopełnić, aby otrzymać odszkodowanie.

Rodzaje ubezpieczeń kredytowych

W zależności od rodzaju kredytu, banki mogą proponować różne warianty ubezpieczeń. Do najbardziej popularnych zaliczają się ubezpieczenie na życie i ubezpieczenie od utraty pracy. W przypadku ubezpieczenia kredytu hipotecznego, może być to również ubezpieczenie nieruchomości od pożaru, zalania, kradzieży i innych zdarzeń losowych, a także ubezpieczenie pomostowe i ubezpieczenie niskiego wkładu własnego.

Scharakteryzujemy pokrótce najczęściej spotykane rodzaje ubezpieczeń:

• ubezpieczenie na życie – spłata kredytu w przypadku zgonu kredytobiorcy spada na ubezpieczyciela. Bank lub rodzina zmarłego muszą wystąpić z pisemnym wnioskiem i dostarczyć odpowiednie dokumenty, w tym akt zgonu. Pamiętaj! Są sytuacje, w których możemy nie otrzymać pomocy w spłacie kredytu,
• ubezpieczenie kredytu od utraty pracy – ubezpieczyciel pokryje kolejne raty kredytu, jeśli bez swojej winy stracimy pracę. Taka ochrona dotyczy głównie osób zatrudnionych na umowę o pracę, czasami również osób prowadzących działalność gospodarczą. Ubezpieczenie kredytu od utraty pracy wyłącza osoby pracujące w oparciu o umowę o dzieło oraz umowę zlecenie,
• ubezpieczenie na wypadek trwałego inwalidztwa – zabezpieczenie kredytu na wypadek nieszczęśliwego wypadku, który uniemożliwia dalszą pracę. Kredytobiorca musi przedstawić dokumenty potwierdzające trwałe inwalidztwo, m.in. zaświadczenie z ZUS,
• ubezpieczenie na wypadek niezdolności do pracy – podobne do ubezpieczenia na wypadek trwałego inwalidztwa. Ubezpieczyciel spłaca kredyt, kiedy na skutek choroby czy nieszczęśliwego wypadku utracimy zdolność do wykonywania pracy i zarobku,
• ubezpieczenie pomostowe – dotyczy kredytów hipotecznych i zabezpiecza kredyt do momentu wpisu hipoteki do księgi wieczystej. Do zwrotu kredytu przez ubezpieczyciela dochodzi, kiedy kredytobiorca nie spłaci długu w określonym czasie, czyli między podpisaniem umowy a wpisem do hipoteki. Ubezpieczenie pomostowe zapewnia zwrot kredytu bankowi, ale nie zwalnia samego kredytobiorcy z uregulowania zadłużenia,
• ubezpieczenie niskiego wkładu własnego – ubezpieczenie charakterystyczne dla kredytów hipotecznych. Jest konieczne, kiedy kredytobiorca zapewnia jedynie niski wkład własny. Ubezpieczyciel pokrywa różnicę między wkładem wniesionym przez klienta a wymaganym wkładem własnym,
• ubezpieczenie nieruchomości – również ubezpieczenie występujące przy kredytach hipotecznych. Zapewnia wypłatę odszkodowania w razie wystąpienia nieszczęśliwych zdarzeń. W tym przypadku warto dodać, że pieniędzy nie otrzymuje kredytobiorca, ale bank.

Rezygnacja z ubezpieczenia kredytu – czy to możliwe?

Wielu kredytobiorców zadaje sobie pytanie, czy można zrezygnować z ubezpieczenia kredytu, zanim skończy się jego spłata? Tak, banki dają możliwość wypowiedzenia umowy ubezpieczenia w dowolnym momencie trwania umowy. Instytucja bankowa ma prawo nałożyć na klienta dodatkową marżę lub zmienić wysokość oprocentowania co wpłynie na warunki i koszt kredytu.

W celu rezygnacji z ubezpieczenia kredytu, należy złożyć stosowny wniosek, podając niezbędne dane, czyli: imię i nazwisko, PESEL, datę urodzenia, numer umowy kredytu oraz serię i numer polisy ubezpieczeniowej. Kredytobiorca musi osobiście podpisać formularz i wysłać dokument pocztą lub złożyć go osobiście w najbliższym oddziale banku.

Pamiętajmy, że nie wszystkie banki gwarantują zwrot składki ubezpieczeniowej za okres niewykorzystanej ochrony. Jeśli bank zapewnia taką możliwość, zwrot powinien nastąpić w ciągu 30 dni od dnia otrzymania przez bank wniosku o rezygnację z ubezpieczenia kredytu.

Warto dokładnie przemyśleć decyzje o wypowiedzeniu umowy ubezpieczenia, ponieważ polisa ubezpieczeniowa daje poczucie bezpieczeństwa. Nie wiemy, jak potoczy się nasze życie i kiedy będziemy potrzebować pomocy – a z ubezpieczeniem kredytu możemy spać spokojnie. Pamiętajmy, że ubezpieczyć możemy także pożyczkę wziętą w firmie pozabankowej! Niezależnie od tego, czy jest to pożyczka bez BIK czy czy inny rodzaj pożyczki.

I na koniec:

1. KPF, „Sytuacja na rynku consumer finance”, 2018 rok