Płatności telefonem - jak płacić zbliżeniowo?

Czym jest płatność zbliżeniowa telefonem?

Płatności zbliżeniowa telefonem to nowoczesna metoda płatności, pozwalająca na opłacenie transakcji za pomocą komórki. Użytkownik przybliża telefon z aktywną funkcją NFC do terminala płatniczego. Aktywna na telefonie aplikacja banku lub portfela elektronicznego procesuje transakcje, pozwalając na jej błyskawiczną realizację. Płatności telefonem jest szybsza i wygodniejsze niż tradycyjne metody płatności, takie jak gotówka czy karty kredytowe, ponieważ nie wymaga wprowadzania kodu PIN niezależnie od kwoty. Pozwala ona nam również na płatność bez noszenia kart w kieszeni, ponieważ ich dane są już wgrane w aplikacji.

Jak działają płatności zbliżeniowe telefonem?

Płatności zbliżeniowe działają poprzez komunikację terminalu z komórką poprzez technologię NFC (Near Field Communication) oraz aplikacje płatnicze. Po zarejestrowaniu próby płatności, aplikacja na telefonie wysyła dane płatnicze do terminala, dostarczając je w sposób podobny do płatności zbliżeniowej kartą. W wirtualnych portfelach można przechowywać dowolną ilość różnych rodzajów kart płatniczych, musimy więc wybrać w komórce, którą chcemy zapłacić. Proces przebiega w większości automatycznie.

Czym jest technologia NFC i jak działa w płatnościach?

NFC (Near Field Communication), czyli komunikacja bliskiego zasięgu, to bezprzewodowy standard transmisji danych działający na bardzo krótkich odległościach – zazwyczaj do kilku centymetrów, maksymalnie do 20 cm. Jest to kluczowa technologia umożliwiająca większość płatności zbliżeniowych realizowanych za pomocą smartfonów i smartwatchy.

Jak NFC działa w kontekście płatności 

• Medium komunikacyjne – NFC działa jako "kanał" komunikacyjny pomiędzy Twoim urządzeniem mobilnym (np. telefonem) a terminalem płatniczym w sklepie. Oba urządzenia muszą być wyposażone w chip NFC.
• Inicjacja transakcji – Kiedy zbliżasz telefon do terminala, chipy NFC w obu urządzeniach nawiązują szybkie, radiowe połączenie.
• Przesyłanie danych płatniczych – Telefon, za pośrednictwem aplikacji płatniczej (np. Portfela Google, Apple Wallet, aplikacji bankowej), wysyła przez NFC zaszyfrowane dane transakcyjne (najczęściej token reprezentujący Twoją kartę, a nie jej pełny numer) do terminala.
• Bezpieczeństwo transmisji – Krótki zasięg działania NFC sam w sobie jest elementem zabezpieczającym, utrudniającym przechwycenie sygnału. Dodatkowo dane są szyfrowane.

Ważne jest, aby rozumieć, że NFC samo w sobie nie przechowuje danych Twojej karty płatniczej. Jest jedynie technologią umożliwiającą bezpieczną komunikację i przekazanie tych danych (lub ich tokenów) z aplikacji płatniczej w telefonie do terminala. 

Czy płatności telefonem są bezpieczne? Kluczowe mechanizmy ochrony

Płatności mobilne, realizowane za pomocą smartfona, są obecnie uważane za jedną z bezpieczniejszych metod dokonywania transakcji, często przewyższając poziomem ochrony tradycyjne karty płatnicze. Wysoki standard bezpieczeństwa wynika z zastosowania kilku warstw zabezpieczeń:

• Tokenizacja – To jedna z najważniejszych technologii. Podczas dodawania karty płatniczej do aplikacji płatniczej (np. Google Pay, Apple Pay), jej rzeczywisty numer nie jest przechowywany na urządzeniu ani udostępniany sprzedawcy podczas transakcji. Zamiast tego generowany jest unikalny, zaszyfrowany numer wirtualny (token), który reprezentuje Twoją kartę. Każda transakcja może używać innego tokena, co znacznie ogranicza ryzyko w przypadku przechwycenia danych.
• Blokada ekranu i uwierzytelnianie biometryczne – Aby dokonać płatności telefonem, zazwyczaj konieczne jest odblokowanie urządzenia za pomocą kodu PIN, wzoru, hasła, odcisku palca (Touch ID) lub skanu twarzy (Face ID). Stanowi to pierwszą barierę ochronną na wypadek utraty lub kradzieży telefonu.
• Bezpieczne środowisko przechowywania danych – Wrażliwe dane płatnicze (lub ich tokeny) są przechowywane w specjalnie zabezpieczonym elemencie sprzętowym telefonu (Secure Element) lub poprzez technologie takie jak HCE (Host Card Emulation), które również zapewniają izolację tych danych od reszty systemu operacyjnego.
• Możliwość zdalnego zarządzania – W przypadku zgubienia lub kradzieży telefonu, większość platform (np. Znajdź moje urządzenie Google, Znajdź Apple) umożliwia zdalne zablokowanie urządzenia, usunięcie z niego danych kart płatniczych lub całkowite wymazanie zawartości.
• Monitoring transakcji przez bank – Banki stosują te same systemy monitorowania i wykrywania oszustw dla transakcji mobilnych, co dla płatności tradycyjnymi kartami.

Pamiętaj jednak o podstawowych zasadach ostrożności –

• Używaj silnej metody blokady ekranu.
• Nie udostępniaj nikomu danych logowania do aplikacji bankowych ani portfeli cyfrowych.
• Instaluj aplikacje tylko z oficjalnych źródeł (Sklep Google Play, Apple App Store).
• Regularnie aktualizuj oprogramowanie telefonu i aplikacji.
• Uważaj na próby phishingu i inne formy cyberataków.

Stosując się do tych zasad, możesz bezpiecznie korzystać z wygody, jaką oferują płatności telefonem.

Jak można płacić przez telefon?

Przez telefon możemy płacić na 4 sposoby:

• Zbliżeniowo przez NFC i appkę płatniczą
• Kodem BLIK z aplikacji bankowej
• Naklejką płatniczą
• Innym urządzeniem sparowanym z telefonem, np. zegarkiem
• Kodem QR z aplikacji telefonicznej

Ścisłe znaczenie wyrażenia "płatności telefonem" oznacza płacenie przez kartę podpiętą pod wirtualny portfel lub aplikację bankowości mobilnej, których można używać tak, jak zwykłej karty zbliżeniowej. Inne sposoby na płacenie telefonem to BLIK, naklejki zbliżeniowe (które można nakleić tak naprawdę na wszystko, nie tylko telefon) lub szerzej mówiąc wszelkie płatności mobilne. Mało znanym w Polsce przykładem są płatności QR, z których często korzystają sklepy w Azji, zwłaszcza w Chinach.

Jak zapłacić zbliżeniowo telefonem w sklepie?

Aby płacić zbliżeniowo telefonem w sklepie przez NFC należy:

1. Posiadać telefon z funkcją NFC i kartę płatniczą.
2. Ściągnąć aplikację do płatności i dodać do niej kartę lub karty.
3. Włączyć funkcję NFC w telefonie na górnej belce z opcjami.
4. Przyłożyć wybudzony telefon do terminala tak samo jak zwykłą kartę.

Jak skonfigurować Google Pay na telefonie?

Aby skonfigurować Google Pay na telefonie:

1. Pobierz aplikację Google Pay ze sklepu Google Play.
2. Dodaj kartę. Możesz to zrobić przez zbliżenie karty do aparatu (system automatycznie rozpozna dane karty), albo wpisać jej dane ręcznie.
3. Kod CVC z odwrotu karty należy dodać ręcznie.
4. Zaakceptuj warunki usługi.
5. Zweryfikuj swoją tożsamość przez wiadomość SMS lub logowanie do bankowości internetowej.

Karta jest już dodana do portfela Google Pay. Wystarczy zrobić to tylko raz dla danej karty płatniczej. Potem wystarczy już tylko włączyć NFC w telefonie (górna belka z opcjami) i można płacić telefonem zupełnie tak samo, jak kartą zbliżeniową. Należy jedynie pamiętać, że podczas płatności telefon musi być wybudzony (ekran telefonu musi się ‘świecić’).

Jak skonfigurować Apple Pay na telefonie?

Aby skonfigurować Apple Pay na telefonie:

1. Uruchom aplikację Wallet i wybierz przycisk z plusem.
2. Zeskanuj kartę płatniczą.
3. Postępuj zgodnie z instrukcjami swojego banku (zazwyczaj jest to weryfikacja smsem).
4. Karta jest już dodana do portfela.

Inne aplikacje płatnicze

Istnieją też inne aplikacje płatnicze, przede wszystkim appki bankowe. Wiele banków posiada też własne aplikacje do płatności telefonem, dzięki czemu nie trzeba korzystać z aplikacji takich jak Google Pay. Są to m.in.: Alior, Millennium, ING, PKO BP, Santander Consumer Bank. Wystarczy pobrać aplikację bankową i aktywować w niej płatności telefonem. Z funkcji korzysta się tak samo, jak z innych portfeli cyfrowych: aktywujemy NFC w telefonie i przykładamy go do terminala płatniczego.

NFC, HCE, BLIK – jakie są między nimi różnice w kontekście płatności telefonem?

Choć wszystkie te technologie służą do realizacji płatności mobilnych, działają na różnych zasadach i często się uzupełniają:

• NFC (Near Field Communication) – Jak wyjaśniono wcześniej, jest to technologia komunikacji radiowej krótkiego zasięgu. W kontekście płatności, NFC jest medium transmisyjnym – umożliwia bezprzewodowe połączenie między telefonem a terminalem płatniczym w celu wymiany danych potrzebnych do autoryzacji transakcji. Samo NFC nie jest metodą płatności, a raczej technologią ją umożliwiającą.
• HCE (Host Card Emulation) – To technologia, która pozwala aplikacji na smartfonie (host) emulować (naśladować) działanie fizycznej karty płatniczej bez konieczności dostępu do zabezpieczonego elementu sprzętowego (Secure Element) na karcie SIM czy wbudowanego w telefon w sposób kontrolowany przez operatorów. Aplikacja bankowa lub portfel cyfrowy wykorzystujący HCE przechowuje bezpiecznie dane karty (lub jej tokeny) i używa NFC do komunikacji z terminalem. HCE było ważnym krokiem w rozwoju płatności mobilnych, dając bankom większą elastyczność we wdrażaniu własnych rozwiązań. Platformy takie jak Google Pay wykorzystują zasady emulacji karty, które są rozwinięciem lub opierają się na koncepcji HCE.
• BLIK – To polski system płatności mobilnych, który działa na zupełnie innej zasadzie niż płatności zbliżeniowe NFC/HCE. BLIK nie emuluje karty płatniczej. Płatność BLIKiem polega na wygenerowaniu jednorazowego, 6-cyfrowego kodu w aplikacji mobilnej banku, który następnie wpisuje się na terminalu płatniczym, w bankomacie lub na stronie internetowej. Transakcja jest autoryzowana w aplikacji bankowej. BLIK do działania wymaga połączenia z internetem, ale niekoniecznie modułu NFC (choć niektóre banki oferują również płatności zbliżeniowe BLIK, które już wykorzystują NFC). Popularną funkcją BLIKa są również natychmiastowe przelewy na numer telefonu.

Podsumowując: NFC to technologia komunikacji; HCE (i podobne systemy w Google/Apple Pay) to sposób na emulację karty w telefonie, który korzysta z NFC do transmisji; BLIK to odrębny system oparty na kodach, niezależny od danych karty zapisanych w telefonie do celów płatności zbliżeniowych.