Co to jest scoring?
Scoring jest techniką, która pozwala na ocenę klientów instytucji finansowych w oparciu o konkretne cechy. Uzyskane tą metodą dane umożliwiają przewidzenie, czy osoba wnioskująca o udzielenie pieniędzy (np. poprzez kredyt lub pożyczkę) będzie w stanie terminowo spłacać zobowiązanie. Wyniki zliczane są na podstawie systemów punktowych - zwykle przy wykorzystaniu zautomatyzowanych metod analitycznych. Scoring często jest uwzględniany jako składowa analizy zdolności kredytowej, która ma przecież duży wpływ na przyznanie finansowania. Używanie tego narzędzia przez instytucje finansowe niesie za sobą korzyści - zarówno dla kredytodawców, jak i wnioskodawców. Ci pierwsi ograniczają ryzyko związane z pożyczaniem, a drudzy mogą liczyć na sprawiedliwą i stosunkowo szybką decyzję dotyczącą finansowania. W Polsce scoring bankowy można kojarzyć przede wszystkim z BIK - Biurem Informacji Kredytowej, który przeprowadza taką analizę, a instytucje finansowe chętnie korzystają ze zgromadzonych danych. Jedynymi “poszkodowanymi” są tutaj konsumenci z niskim wskaźnikiem, u których możliwość pożyczenia pieniędzy wydaje się być znacznie utrudniona. Po części to prawda, choć wiadomo, że popyt rodzi podaż - dlatego rynek finansowy to także pożyczki bez BIK.
Scoring bankowy - modele oceny punktowej
Istnieją dwa główne rodzaje scoringu kredytowego, wykorzystywanego na potrzeby sprawdzania potencjalnych pożyczkobiorców:
- scoring behawioralny,
- scoring aplikacyjny.
Pierwszy z nich znajduje zastosowanie dla tych wnioskodawców, którzy są już od pewnego czasu klientami danej instytucji finansowej i na podstawie wzajemnej relacji możliwe jest zgromadzenie odpowiednich danych. Scoring aplikacyjny natomiast dotyczy klientów nowych. Szczegóły dotyczące wymienionych modeli znajdują się w tabeli poniżej:
| TYP | SKŁADOWE OCENY |
|---|---|
| Scoring behawioralny |
|
| Scoring aplikacyjny |
|
W przypadku scoringu można wyróżnić dodatkowo pewne podtypy, szczególnie jeśli chodzi o metodę i źródło gromadzenia danych. Mowa tu o scoringu eksperckim, generycznym oraz statystycznym. Pierwszy jest nieco podobny do badania empirycznego - decyzja wydawana jest na podstawie jakościowej obserwacji wnioskodawcy. Jeśli chodzi o model statystyczny, to dotyczy on wydawania oceny w oparciu o informacje zebrane tylko przez dany podmiot udzielający finansowania (wewnętrznie). W scoringu generycznym jest odwrotnie - wtedy zbiera się oceny pochodzące z różnych, zewnętrznych źródeł.
Scoring kredytowy a koronawirus
27 marca 2020 roku Biuro Informacji Kredytowej zamieściło ważny dla kredytobiorców komunikat. Jak wiadomo, zgodnie z zaleceniami dotyczącymi przeciwdziałania negatywnym skutkom pandemii koronawirusa, banki aktywowały opcję skorzystania z zawieszenia spłaty rat. Takie wakacje kredytowe mają na celu odciążenie konsumentów, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji finansowej. We wcześniej wspomnianym komunikacie wyraźnie zaznaczono, że skorzystanie z usługi odroczenia spłaty nie ma negatywnego wpływu na scoring BIK, a dodatkowo nie pogorszy historii kredytowej kredytobiorców.
Jaki scoring w BIK jest dobry?
W wyniku scoringu BIK można uzyskać maksymalnie do 100 punktów - im wyższa wartość, tym lepsza ocena punktowa. Uważa się, że największe szanse na uzyskanie finansowania mają osoby z 80 punktami i więcej. Niższy przedział, obejmujący 60 do 80 punktów to wynik nieco gorszy, ale nadal dobry. Obniżenie punktów może być spowodowane kilkoma opóźnieniami w spłacie. Liczba równa 59 i mniejsza to już niska zdolność kredytowa, która zdecydowanie utrudni lub nawet uniemożliwi wzięcie kredytu. Warto pamiętać, że instytucje finansowe sprawdzają klientów nie tylko we współpracy z Biurem Informacji Kredytowej, ale również innych podmiotów rejestrujących dane o dłużnikach. Nie musi to być jednak przeszkodą, której nie da się pokonać, kiedy staramy się o dodatkową gotówkę. Szansą na otrzymanie pieniędzy mogą być pożyczki bez weryfikacji.
Niski scoring a kredyt hipoteczny
Kredyt hipoteczny to poważne zobowiązanie, dlatego dla banków ma duże znaczenie to, komu udzielają takiego finansowania. Wbrew pozorom, w wielu przypadkach scoring kredytowy nie jest tu aż tak ważny. Kluczowe znaczenie ma tu jednak brak opóźnień, dłuższych niż 30 dni, w spłacie zobowiązań. Satysfakcjonująca i dobrze zbudowana historia kredytowa to ważna kwestia, jeśli chodzi o kredyty hipoteczne. Dodatkowo od wnioskodawców wymaga się przecież wkładu własnego i zabezpieczeń, które stanowią zabiegi mające na celu zmniejszenie ryzyka dla banków. Dlatego też scoring schodzi na dalszy plan.
Scoring kredytowy - jak poprawić?
Nawet jeśli nie mamy specjalnej potrzeby poprawienia swojego scoringu, ponieważ staramy się o pożyczkę na dowód, to warto to zrobić. Dlaczego? Trudno nam przewidzieć, czy w przyszłości nie będziemy potrzebować finansowania od banku, a lepsza ocena punktowa to większa szansa na sukces. Oczywiście kiedy myślimy o kredycie, a scoring nie jest zbyt dobry, to jedna z pierwszych rzeczy, które trzeba zrobić zanim jeszcze złożymy wniosek. Pierwszym krokiem będzie sprawdzenie i przeanalizowanie raportu BIK, który należy pobrać ze strony Biura Informacji Kredytowej. Usługa jest płatna, choć nie powinna nadwyrężyć naszego budżetu - kosztuje niecałe 40 zł. Warto zainwestować, aby dokładnie wiedzieć, na czym stoimy. Jeśli z raportu wynika, że posiadamy zaległości powyżej 30 dni, powinniśmy je spłacać jako pierwsze - nie ma tu znaczenia wysokość raty. Dobrze jest także wyrazić zgodę na przetwarzanie danych osobowych po zakończeniu umowy kredytowej dla zobowiązań bez opóźnień. Dla zaległości od 30 do 60 dni należy taką zgodę wycofać. Scoring BIK uwzględnia również złożone wnioski - nie tylko te, które zostały pozytywnie rozpatrzone. Dlatego też powinniśmy zminimalizować liczbę wysłanych formularzy jedynie do tych koniecznych, ponieważ im będzie ona większa, tym niższy okaże się wynik. Gdy mowa o kartach kredytowych, sytuacja jest jasna - wystrzegajmy się wypłaty z bankomatów. Zwykle “kasuje” to okres bezodsetkowy, a w konsekwencji naliczone opłaty zostaną uwzględnione jako nieopłacona zaległość. Oczywiście pamiętajmy o spłacaniu przynajmniej wymaganej spłaty minimalnej w grace period i nieprzekraczaniu limitu. Na koniec trzeba zapamiętać, że scoring BIK pogorszy także skorzystanie z poręczenia kredytu. Dzięki tym zasadom możliwe jest poprawienie swej oceny punktowej i wiarygodności w oczach kredytodawców.
Czy chwilówki obniżają scoring?
Chwilówki to krótkoterminowe pożyczki na stosunkowo małe kwoty - szybkie i łatwo dostępne w internecie. Mogą jednak obniżyć scoring, jeśli weźmiemy ich za dużo. Z drugiej strony korzystanie z takiego finansowania od czasu do czasu paradoksalnie zwiększa ocenę punktową, pod warunkiem terminowej spłaty. Pamiętajmy jednak o odpowiedzialnym pożyczaniu i na miarę naszych możliwości finansowych.
Komentarze