Pożyczka prywatna

Co to jest pożyczka prywatna?

Finansowanie prywatne to jeden z wielu rodzajów pożyczek pozabankowych, gdzie pożyczkodawcą jest osoba fizyczna, a drugą stroną umowy może być konsument o takim samym statusie prawnym, ale też organizacje i firmy. Jest stosunkowo popularną metodą na uzyskanie pieniędzy, przede wszystkim ze względu na pominięcie w całym procesie udziału pośrednika. Pożyczek prywatnych często szukają osoby głęboko zadłużone, które ze względu na swoją sytuację finansową i historię kredytową nie mogą pozwolić sobie na skorzystanie z większości ofert pożyczek bez BIK. Zasady pożyczki prywatnej i formę umowy pożyczkowej reguluje kodeks cywilny, a dokładniej art. 720-724 kc. Taki rodzaj finansowania nie podlega jednak aktom związanym z kredytem konsumenckim. Pomimo umiejscowienia tego pojęcia w polskim prawie i pewnej wygody pożyczkobiorców, pożyczka prywatna to także spore ryzyko. Przyjrzyjmy się zatem bliżej aspektom związanym z finansowaniem od osoby fizycznej.

Jak powinna wyglądać umowa pożyczki prywatnej?

Umowa pożyczki prywatnej na charakter konsensualny, czyli taki, gdzie obydwie strony muszą zgodzić się na przedstawione w dokumencie warunki. Samo nazwanie umowy jako umowa pożyczki kształtuje jej zasady, opierające się m.in. na udostępnieniu określonej kwoty pieniędzy pożyczkobiorcy, który zobowiązuje się do zwrócenia pożyczonej kwoty wraz z ewentualnymi odsetkami określonymi w dokumencie. Każde finansowanie na sumę większą niż 1 000 zł wymaga udokumentowania, zatem pożyczka na 200 zł może mieć jeszcze formę umowy ustnej. Pisemna forma umowy pożyczki prywatnej powinna zawierać:

• dane stron, miejscowość i datę zawarcia,
• przedmiot umowy – wysokość finansowania, warunki przekazania (osobiście, na konto) i ewentualną wysokość odsetek,
• termin i sposób zwrotu przedmiotu umowy,
• oświadczenia stron – m.in. dotyczące zdolności do udzielenia kwoty pożyczki przez pożyczkodawcę i jej spłaty przez pożyczkobiorcę na określonych w dokumencie warunkach,
• postanowienia końcowe – dotyczące wypowiedzenia, zmian w umowie, spraw nieuregulowanych w dokumencie i liczbie egzemplarzy umowy,
• własnoręczne podpisy stron umowy

Warto zaznaczyć, że prywatny pożyczkodawca nie ma obowiązku udzielić finansowania wnioskodawcy. Może odstąpić od umowy pożyczki np. ze względu na niewystarczającą zdolność pożyczkobiorcy do uregulowania należności. Jeśli jednak pożyczkodawca wcześniej wiedział lub miał możliwość łatwego sprawdzenia sytuacji finansowej wnioskodawcy, zasada ta nie obowiązuje.

Pożyczka prywatna a podatek

Gdy rozważamy wzięcie pożyczki prywatnej, musimy pamiętać o podatkach nałożonych na tego typu umowy. W tym przypadku mowa o podatku od czynności cywilnoprawnych, czyli PCC. Obowiązek jego opłacenia spoczywa na pożyczkobiorcy. Suma PCC to obecnie 2 proc. kwoty od wartości pożyczonej kwoty. Konieczność uiszczenia opłaty za PCC dotyczy każdej umowy pożyczkowej, w której pożyczkodawca nie pożycza pieniędzy na co dzień i nie prowadzi działalności opartej o świadczenie usług finansowych. Jeśli korzystamy np. z pożyczek na raty od firm pożyczkowych, nie musimy martwić się o takie opodatkowanie. Co ciekawe, przy pożyczce prywatnej kwota podatku może zostać zwiększona nawet do 20 proc. Sankcyjna stawka zacznie obowiązywać, gdy poinformujemy odpowiedni urząd o zawarciu umowy, a nie odprowadzimy opodatkowanej sumy. Trzeba też uważać w sytuacji, gdy korzystamy z pożyczki od rodziny – jeśli nie udokumentujemy odebrania finansowania, także zapłacimy zwiększony podatek.

Czy pożyczki prywatne są bezpieczne?

Bezpieczeństwo pożyczek prywatnych jest uzależnione przede wszystkim od danego pożyczkodawcy. Samo finansowanie, pod warunkiem sporządzenia rzetelnej umowy, nie niesie za sobą ryzyka. Nie zmienia to faktu, że pożyczki prywatne od np. członków rodziny zwykle są bardziej bezpieczne - jest to jedyna szansa na pożyczkę z komornikiem. Kwestią sporną może jednak być pożyczanie od obcych osób. Prywatne pożyczki od osób fizycznych przeszły z często spotykanych ogłoszeń na słupach do przestrzeni wirtualnej. Na wielu portalach ogłoszeniowych możemy znaleźć oferty takiego finansowania reklamujące ‘pożyczki dla zadłużonych’. Wzięcie takiej pożyczki może być jednak bardzo niebezpieczne – istnieje ryzyko padnięcia ofiarą oszustwa. Pamiętajmy, że prywatni pożyczkodawcy nie są nadzorowani przez instytucje, takie jak KNF i zwykle nie należą do organizacji promujących etyczne zachowania wobec konsumentów. Uważnie czytajmy warunki pożyczki i postarajmy się wyliczyć wysokość RRSO, a jeśli takie ogłoszenie wyda nam się w jakiś sposób podejrzane, skorzystajmy lepiej z ofert sprawdzonych pożyczkodawców – niektórzy z nich nie wymagają doskonałej historii kredytowej i proponują pożyczki dla zadłużonych.

Pożyczka prywatna a social lending

Z pożyczkami prywatnymi wiąże się w pewien sposób idea social lendingu, czyli pożyczek społecznościowych. Polegają one na agregowaniu ofert finansowania od osób fizycznych na specjalnych platformach internetowych. W tym przypadku, mimo prywatnego charakteru umowy, do całego procesu dołącza pośrednik finansowy. Z jednej strony to sposób na inwestycję dla pożyczkodawców, a z drugiej możliwość otrzymania finansowania przez wnioskodawców np. na rozwój swojego przedsiębiorstwa. Pożyczka społecznościowa nadal jest produktem niszowym – trudno stwierdzić, czy takie rozwiązanie zadowoli polskich konsumentów i stanie się ważnym elementem rynku pożyczkowego.

Pożyczka prywatna – czy warto?

Pożyczka prywatna może być rozwiązaniem w bardzo trudnych sytuacjach finansowych, gdzie nie ma możliwości uzyskania finansowania od firmy pożyczkowej czy kredytu gotówkowego w banku. Należy jednak pamiętać o uprzednim sprawdzeniu osoby, która proponuje pożyczenie pieniędzy. Powinniśmy posiadać wszystkie podstawowe dane pożyczkodawcy. Dodatkowo możemy je zweryfikować w CEiDG, gdzie znajdziemy rejestr osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą. Nie należy też zapominać o kwestii związanej z podatkiem PCC obowiązującym dla każdej pożyczki prywatnej, gdzie pożyczkodawca nie prowadzi działalności związanej z usługami finansowymi. Generuje to dodatkowy koszt w postaci 2 proc. od kwoty finansowania, a w najgorszym wypadku przyjdzie nam zapłacić 20 proc. opodatkowanej sumy. W przypadku pożyczki prywatnej najbezpieczniejszą formą wydaje się być pożyczka od rodziny. Jednak bez względu na źródło i rodzaj finansowania pożyczajmy z głową. Zawsze lepiej dwukrotnie przemyśleć sprawę, sprawdzić dokładnie warunki pożyczki, niż narażać się na ryzyko oszustwa czy znacznego nadwyrężenia naszego budżetu domowego.