Oszustwo na BLIK-a - Czym jest i jak się przed nim chronić?

Czym jest oszustwo na BLIK-a?

Oszustwo na BLIK to jedna z najczęściej spotykanych metod wyłudzeń, polegająca na zdobyciu sześciocyfrowego kodu BLIK i jego natychmiastowym użyciu do wypłaty gotówki z bankomatu lub dokonania płatności online. Początkowo przestępcy opierali swoje działania głównie na przejętych kontach w mediach społecznościowych i podszywali się pod znajomych, prosząc o kod, tłumacząc się nagłą potrzebą finansową oraz obiecując szybki zwrot pieniędzy. Obecnie stosują bardziej zaawansowane techniki, m.in. tworzenie fałszywych stron płatności BLIK, które podsuwają ofiarom w celu przechwycenia kodu i natychmiastowego wykorzystania go do kradzieży środków.

Jak rozpoznać oszustwo na BLIK-a?

Oszustwo na BLIK-a, można rozpoznać m.in. po:

• Prośbie o kod BLIK od znajomych lub rodziny – szczególnie gdy pojawiają się nagle, dotyczą pilnej potrzeby finansowej i zawierają obietnicę szybkiego zwrotu. Takie sytuacje często wynikają z przejęcia konta lub działań phishingowych.
• Presji czasu i emocjach – oszuści próbują wymusić natychmiastową reakcję, odwołując się do trudnej sytuacji lub pilnej potrzeby, aby ograniczyć czujność ofiary.
• Nienaturalnym sposobie komunikacji – wiadomości mogą zawierać błędy językowe, nietypowy styl wypowiedzi lub prośby, które nie pasują do zachowań danej osoby.
• Linkach do płatności – odsyłacze prowadzące do stron podszywających się pod płatności BLIK, które nie są powiązane z oficjalnym sklepem czy usługodawcą, mogą służyć do przechwytywania kodów.
• Nieprawidłowościach w aplikacji bankowej – jeśli na ekranie autoryzacji pojawia się inna nazwa odbiorcy, kwota lub typ transakcji (np. „Wypłata z bankomatu” zamiast płatności za zakupy), to niemal pewny sygnał próby oszustwa.

Jak działa oszustwo na oszustwo na BLIK-a?

Oszustwo na BLIK-a działa poprzez wyłudzenie sześciocyfrowego kodu BLIK od ofiary i jego natychmiastowym wykorzystaniu do wypłaty gotówki z bankomatu lub dokonania płatności online. Mechanizm działania w każdym przypadku wygląda podobnie – sprawcy podszywają się pod znajomych w komunikatorach internetowych, prosząc o kod w związku z rzekomą nagłą potrzebą finansową, lub tworzą fałszywe strony płatności, które przechwytują wpisane dane.

Przebieg oszustwa najczęściej wygląda następująco: oszust nawiązuje kontakt z ofiarą, przedstawia pilną sytuację lub problem techniczny, a następnie prosi o kod BLIK. W niektórych przypadkach podsuwane są spreparowane formularze płatności, które imitują prawdziwe bramki bankowe. Po uzyskaniu kodu, sprawca natychmiast dokonuje transakcji, wypłacając pieniądze z bankomatu lub opłacając zakupy online, zanim ofiara zdąży zorientować się, że została oszukana.

Kto jest najbardziej narażony na oszustwo na BLIK-a?

Oszustwo na BLIK-a może dotknąć każdego użytkownika systemu. Najczęściej narażeni są nowi użytkownicy bankowości mobilnej, którzy nie znają jeszcze wszystkich zasad działania aplikacji i łatwiej mogą dać się zwieść fałszywym komunikatom czy prośbom o kod. Wysokie ryzyko dotyczy również osób działających pod presją czasu i reagujących impulsywnie na wiadomości od rzekomych znajomych lub rodzinnych kontaktów w komunikatorach internetowych.

Podatne na manipulacje bywają również osoby starsze oraz mniej zaznajomione z technologią, które mogą nie rozpoznać sygnałów ostrzegawczych w wiadomościach czy na ekranie autoryzacji w aplikacji bankowej.

Narażeni są również użytkownicy, którzy nie weryfikują szczegółów transakcji w aplikacji bankowej i bezrefleksyjnie zatwierdzają operacje. Warto pamiętać, że oszuści celowo wykorzystują emocje, pośpiech i brak doświadczenia, aby zwiększyć skuteczność swoich działań.

Jak chronić się przed oszustwem na BLIK-a?

Aby chronić się i zapobiec oszustwom na BLIK-a, należy

• Uważnie sprawdzać prośby o kod BLIK – jeśli otrzymasz wiadomość z prośbą o kod od znajomego lub członka rodziny, potwierdź ją innym kanałem, najlepiej telefonicznie na znany numer.
• Kontrolować dane podczas autoryzacji – przed zatwierdzeniem transakcji w aplikacji bankowej dokładnie zweryfikuj kwotę, odbiorcę oraz typ operacji. Każda rozbieżność powinna być sygnałem do przerwania transakcji.
• Zabezpieczać konta społecznościowe – stosuj silne, unikalne hasła oraz włącz uwierzytelnianie dwuskładnikowe (2FA), aby utrudnić przejęcie profili przez oszustów.
• Nieudostępniać kodu osobom trzecim – kod BLIK jest jednorazowy i poufny, dlatego nie należy go przekazywać nieznanym osobom ani wpisywać na podejrzanych stronach.
• Ustalić limit transakcji – korzystaj z opcji ustawienia dziennych lub kwotowych limitów w aplikacji bankowej, co pozwoli ograniczyć ewentualne straty w przypadku oszustwa.

Rola instytucji finansowych i dostawców usług w ochronie przed oszustwami na BLIK-a

Zarówno operator systemu BLIK (Polski Standard Płatności), jak i uczestniczące w nim banki, wdrażają szereg mechanizmów mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa transakcji i ochronę użytkowników przed oszustwami. Należy jednak pamiętać, że skuteczność tych zabezpieczeń w dużej mierze zależy od świadomości i ostrożności samych użytkowników.

Kluczowe elementy bezpieczeństwa

Do kluczowych elementów bezpieczeństwa po stronie systemu BLIK i instytucji finansowych należą:

• Kody BLIK o krótkiej ważności – standardowy kod działa tylko przez 2 minuty i służy do jednej transakcji, co ogranicza ryzyko jego ponownego użycia przez oszustów.
• Obowiązkowa autoryzacja operacji – każda płatność BLIK (zakupy, wypłata z bankomatu, przelew na telefon) wymaga zatwierdzenia w aplikacji bankowej, gdzie użytkownik widzi szczegóły transakcji przed podjęciem decyzji.
• Wielopoziomowe zabezpieczenia aplikacji – banki stosują logowanie PIN-em, biometrią (odcisk palca, twarz), szyfrowanie danych oraz systemy wykrywające próby nieautoryzowanego dostępu.
• Systemy monitorowania transakcji – instytucje finansowe analizują operacje w czasie rzeczywistym, blokując nietypowe lub podejrzane działania, np. wysokie kwoty czy transakcje z nieznanych lokalizacji.
• Limity transakcyjne – użytkownicy mogą ustawić dzienne lub kwotowe limity dla operacji BLIK, a część banków narzuca je domyślnie, aby ograniczyć potencjalne straty.
• Edukacja i ostrzeżenia – banki oraz Polski Standard Płatności prowadzą kampanie informacyjne, uczą zasad bezpiecznego korzystania z BLIK i ostrzegają przed nowymi metodami oszustów.
• Reklamacje i współpraca z policją – w razie oszustwa banki przyjmują zgłoszenia, prowadzą procedury reklamacyjne i współpracują z organami ścigania, choć odzyskanie środków z autoryzowanych transakcji bywa trudne.

Mimo licznych zabezpieczeń, oszuści często wykorzystują socjotechnikę, aby nakłonić użytkowników do podania kodu lub zatwierdzenia fałszywej operacji. Ostateczna odpowiedzialność za bezpieczne korzystanie z BLIK spoczywa na użytkowniku.

Co zrobić, jeśli padniesz ofiarą oszustwa na BLIK-a?

Jeśli podejrzewasz, że zostałeś oszukany przy użyciu kodu BLIK, kluczowe jest szybkie i zdecydowane działanie. Im wcześniej podejmiesz odpowiednie kroki, tym większe będziesz mieć szanse na ograniczenie strat finansowych i ochronę swoich danych.

W pierwszej kolejności natychmiast skontaktuj się ze swoim bankiem i zgłoś nieautoryzowaną transakcję. W trakcie rozmowy poproś o zastrzeżenie karty lub blokadę dostępu do rachunku oraz sprawdź możliwość skorzystania z procedury chargeback. Pamiętaj też, żeby zmienić hasła do bankowości internetowej i aplikacji mobilnych oraz włączyć uwierzytelnianie dwuskładnikowe (2FA), aby utrudnić dalsze próby przejęcia konta.

Kolejnym Twoim krokiem powinno być zgłoszenie sprawy na policję, a w przypadku podejrzenia phishingu lub fałszywych stron płatności, także do CERT Polska. Dokumentuj wszystkie dowody, takie jak wiadomości, linki, zrzuty ekranu czy potwierdzenia transakcji, które mogą być kluczowe w dochodzeniu roszczeń.

Musisz liczyć się z tym, że odzyskanie środków nie zawsze jest możliwe, ale szybka reakcja, zgłoszenie incydentu oraz stosowanie zasad bezpieczeństwa znacząco zwiększają szanse na ograniczenie skutków oszustwa oraz ochronę przed kolejnymi próbami wyłudzeń.

Gdzie zgłosić oszustwo na BLIK-a?

Oszustwo na BLIK-a, możesz zgłosić:

• do banku – w pierwszej kolejności należy zgłosić nieautoryzowaną transakcję do swojego banku, aby zablokować dostęp do rachunku, zastrzec kartę lub uruchomić procedurę reklamacyjną.
• na policję – każde oszustwo finansowe zawsze warto zgłosić organom ścigania.
• do CERT Polska – w przypadku phishingu lub fałszywych stron płatności warto przesłać zgłoszenie do zespołu reagowania na incydenty komputerowe, który monitoruje zagrożenia w sieci.
• do operatora płatności BLIK – Polski Standard Płatności prowadzi działania edukacyjne i reaguje na zgłoszenia dotyczące nadużyć związanych z systemem BLIK.
• na platformach społecznościowych – jeśli oszustwo było związane z przejętym kontem w komunikatorze lub serwisie społecznościowym, warto zgłosić incydent także do administratorów danego portalu, aby przestrzec innych użytkowników.

Oszustwo na BLIK-a - Podsumowanie

Oszustwa związane z BLIK-iem to jedno z najpoważniejszych zagrożeń dla użytkowników popularnego systemu płatności mobilnych w Polsce. Najczęściej stosowane metody obejmują podszywanie się pod znajomych w komunikatorach internetowych (tzw. „na znajomego”) oraz przechwytywanie kodów poprzez fałszywe bramki płatności czy formularze online. Celem przestępców jest szybkie wykorzystanie zdobytego kodu do wypłaty gotówki z bankomatu lub dokonania zakupów internetowych na rachunek ofiary.

Mimo wbudowanych zabezpieczeń BLIK-a, takich jak krótka ważność kodu czy obowiązkowa autoryzacja transakcji w aplikacji bankowej, skuteczność oszustów wynika głównie z nieuwagi, pośpiechu lub nadmiernego zaufania użytkowników. Dlatego kluczowe znaczenie ma stosowanie zasad ostrożności – weryfikowanie nietypowych próśb o kod BLIK innym kanałem kontaktu oraz dokładne sprawdzanie szczegółów każdej transakcji (kwoty, odbiorcy, rodzaju operacji) przed jej zatwierdzeniem.

W przypadku stania się ofiarą oszustwa należy niezwłocznie poinformować bank i zgłosić sprawę na policję. Choć odzyskanie środków bywa trudne, szybka reakcja zwiększa szanse na ustalenie sprawców i ograniczenie strat. Świadomość zagrożeń oraz odpowiedzialne korzystanie z płatności mobilnych to fundament bezpieczeństwa finansowego w świecie cyfrowym.