Kredyt walutowy — co to takiego?
Kredyt walutowy to kredyt udzielany w walucie obcej jako kredyt dewizowy lub w jej przeliczeniu na złotówki, jako kredyt indeksowany. Najczęściej jest to euro lub dolar amerykański, jednak można dostać go w wielu walutach. Kredyt walutowy jest nazywany również kredytem dewizowym.
Jakie kredyty udzielane są w obcej walucie?
W walucie obcej udzielane są kredyty:
- Gotówkowe
- Hipoteczne
- Samochodowe
Kredyt walutowy może być udzielony w walucie obcej lub indeksowany. W przypadku przedsiębiorstw, możliwe jest zdobycie również innych produktów kredytowych w obcej walucie, jak leasing walutowy.
Kto może skorzystać z kredytu walutowego
Kredyt walutowy może uzyskać osoba, która otrzymuje trwałe dochody w pożądanej walucie kredytu. Ograniczenie to zostało nałożone 1 lipca, 2014 roku przez Komisję Nadzoru Finansowego w ramach Rekomendacji S.
W przeszłości bank mógł stworzyć dowolną ofertę kredytu walutowego. Niestety wiele stosowanych przez nie mechanizmów posiadło klauzule abuzywne, umożliwiające bankom na tworzenie własnego kursu walutowego. Nadużycia względem Polskich kredytobiorców przyczyniły się do powstania nowych rekomendacji KNF, mających zapewnić zarówno uczciwość, jak i wysokie bezpieczeństwo kredytów walutowych.
Koszt kredytu walutowego
Na koszt kredytu walutowego składają się:
- Odsetki
- Prowizja
- Przy spłacie w złotych: spread walutowy.
Koszt kredytu walutowego jest często niższy od klasycznego kredytu gotówkowego. Wynika to z niższego oprocentowania kredytów walutowych oraz możliwości spłaty zobowiązania w walucie kredytu. Oferta tego typu będzie jednak mniej opłacalna, jeśli chcemy spłacić zobowiązanie w złotówkach. Tracimy wtedy dodatkowe środki na różnicy między kosztem zakupu a sprzedaży waluty, czyli spreadzie walutowym.
Chcąc wziąć kredyt walutowy, należy dostarczyć do banku przetłumaczone kopie dokumentów, co może okazać się ukrytym kosztem. W wypadku kredytów hipotecznych i samochodowych pod uwagę należy wziąć również wkład własny. Są to jednak wyłącznie wydatki wstępne i nie zdarza się, aby podniosły koszt kredytu walutowego ponad koszty kredytu złotówkowego na tę samą kwotę.
Ryzyko kredytowe kredytów walutowych
Ryzyko kredytowe kredytów walutowych to zagrożenie wynikające z możliwości zmiany kursu waluty zaciągniętego kredytu. Zjawisko to nazywane jest również ryzykiem kursowym. Wysokość raty przeliczana jest na walutę kredytu. Wobec tego, jeśli wzrośnie jej kurs, podniesie się również wysokość samej raty. Naturalnie, kredyt może również stać się tańszym w obsłudze, jeżeli kurs spadnie. Jest to jednak kolejna zmienna, którą należy mieć na uwadze, decydując się na kredyt.
Jakie dokumenty są niezbędne do otrzymania kredytu walutowego?
Do uzyskania kredytu walutowego należy posiadać:
- Dowód osobisty
- Umowę o pracę
- PIT za ostatni rok
- Potwierdzenie miejsca zameldowania lub zamieszkania.
- Zaświadczenie o zarobkach od pracodawcy.
Umowa zatrudnienia powinna dotyczyć pracy sprawowanej od 3 miesięcy z minimum 6 miesiącami pozostałymi do końca umowy. Otrzymanie kredytu walutowego przy pracy zleceniowej lub o dzieło również jest możliwe, jednak nieco trudniejsze. Bank sprawdzi regularność i wysokość twoich dochodów przed podjęciem decyzji.
Jakie są zabezpieczenia kredytów walutowych?
Kredyt walutowy zabezpieczysz:
- Hipoteką nieruchomości mieszkalnej.
- Ubezpieczeniem na życie lub od utraty pracy.
- Poprzez poręczyciela.
- Cesją.
Poręczenie kredytu walutowego jest w pełni możliwe, jednak często kłopotliwe. Poręczyciel musi otrzymywać wystarczający dochód do samodzielnej obsługi kredytu. Jednocześnie, banki często nie akceptują dochodów uzyskiwanych za granicą.
Ubezpieczenie kredytu walutowego
Ubezpieczenie kredytu walutowego nie różni się od standardowej oferty. Kredytobiorca otrzymuje zabezpieczenie spłaty zadłużenia w przypadku utraty zdrowia lub życia. Możliwe jest również ubezpieczenie się na wypadek utraty zatrudnienia. Kredytobiorcy hipoteczni muszą ubezpieczyć również zakupywaną nieruchomość na okres spłaty zobowiązania. Ubezpieczenie kupowane w polskim banku opłacane jest w złotówkach.
Które banki udzielają kredytów walutowych?
Kredyt walutowy w euro otrzymasz w Alior banku. W innym przypadku, konieczna jest konsultacja indywidualnych warunków z instytucją finansową. Kredyty walutowe dla klientów indywidualnych stały się mało atrakcyjne w ostatnich lata, przez co większość instytucji z nich zrezygnowała. Od 2021 roku zniknęły oferty w funtach brytyjskich, a od 2022 roku nawet kredyt w dolarach amerykańskich przestał stanowić standardową ofertę. Dużą przyczyną tej zmiany jest sama Rekomendacja S, której wymagania znacznie uszczupliły pulę potencjalnych klientów kredytów walutowych — większość z nas zarabia wyłącznie w złotówkach. To powiedziawszy, jeśli posiadasz pokaźny dochód zagraniczny, warto skontaktować się z doradcą bankowym z zapytaniem o indywidualne warunki kredytowania.
W jakiej walucie banki udzielają kredytów dewizowych?
Najczęściej udzielane waluty kredytów to:
- Euro.
- USD
- CHF
- GBP
Jakie rodzaje kredytów walutowych oferują banki?
Kredyt walutowy może mieć charakter indeksowany lub denominowany. Te dwa rodzaje kredytów walutowych różnią się w kwestii bazowej waluty kredytu. Jego wartość może być ustalona w złotych lub w walucie obcej, jak i wypłacona w jednej z nich.
Kredyt indeksowany
Wartość kredytu indeksowanego ustalana jest w złotym polskim, po czym wypłacana w wybranej walucie po kursie w dniu wypłaty. W ten sposób klient dostaje dokładnie taką kwotę, o jaką wnioskował. Należy brać pod uwagę, że zmiany wartości waluty kredytu w czasie mogą wpłynąć na koszt zobowiązania. W przeszłości oprocentowanie kredytów indeksowanych opierało się o zagraniczne wskaźniki LIBOR, które były zarówno stabilne, jak i w większości niezmienne.
kredyt denominowany
Kredyt denominowany jest zaciągany w walucie obcej, jednak wypłacany w złotówkach. Kwotę zobowiązania ustala się przed podpisaniem umowy w walucie obcego kraju. Następnie, w dniu wypłaty środków, bank przelicza kwotę po obecnym kursie na złotówki i udostępnia ją kredytobiorcy. Kredyt denominowany jednocześnie spłacamy w złotówkach.
Jest to niepewne rozwiązanie, ponieważ kurs walutowy prawie na pewno ulegnie zmianie przed wypłatą środków, przez co kwota, którą otrzymujemy, nieco odbiega od zawartej z bankiem umowy. Kredyt cechuje jednak niskie oprocentowanie oraz mniejsze wymagania względem zdolności kredytowej klienta. Opcja ta często jest więc wybierana, gdy chcemy otrzymać wyższą kwotę, lub wierzymy w stabilność obcej waluty.
Jak przebiega spłata kredytu indeksowanego? / Jakie są zasady spłaty kredytu walutowego?
Kredyt walutowy spłacany jest wedle harmonogramu zawartego w treści umowy kredytowej. Kredytobiorca musi spłacać raty regularnie. W chwili, gdy wysokość rat pozostanie niezmienna, wartość waluty obcej może się zmienić. W takim przypadku kredytobiorca zapłaci efektywnie mniej lub więcej, w porównaniu z wartością zobowiązania w dniu podpisania umowy. Zarówno kredyty indeksowane, jak i denominowane, są spłacane w złotych.
Unieważnienie umowy kredytu walutowego
Przed wprowadzeniem przez KNF Rekomendacji S II, banki miały dużą swobodę w konstruowaniu warunków kredytowych. Wiele z tych starych umów posiada mechanizmy, które z czasem okazały się wadliwe. Są to umowy odwołujące się do bankowych table kursowych w sposób nieuzasadniony lub posiadające bezpodstawny kurs kupna i sprzedaży waluty kredytowej. Kredytobiorcy, którzy uważają, że ich umowa kredytowa jest niesprawiedliwa, mogą odwołać się do sądu z prośbą o unieważnienie umowy kredytowej. Sądy regularnie stają po stronie kredytobiorców, oceniając, że umowy bankowe naruszają zasady współżycia społecznego. Wiele rozpraw tego typu rozegrało się w sprawach kredytów frankowych, jednak również inne kredyty, w tym kredyty w euro, posiadają tego typu błędnie skonstruowane umowy kredytowe.
Zwrot spreadów za kredyty walutowe
W przeszłości kredytobiorcy zmuszeni byli na spłatę kredytów po kursie banku. Obecnie mogą sami nabywać walutę kredytu, szukając najkorzystniejszego kursu. Wraz z wprowadzeniem tej zmiany, rząd nakazał bankom udostępnić zwroty za spread walutowy. Ci, którzy wzięli kredyt walutowy przed 1 stycznia 2000 roku, mogą złożyć do banku wniosek o zwrot środków. Jest to możliwe nawet w przypadku kredytów, które zostały już spłacone. Osoby wciąż spłacające swoje zobowiązania mogą, zamiast tego prosić też o zmniejszenie kapitału zadłużenia. Zwrot spreadów możliwy jest dla kredytów zarówno indeksowanych, jak i denominowanych.
Porównanie kredytu walutowego do kredytu w walucie krajowej
Kredyt walutowy w porównaniu do kredytu w walucie krajowej:
- Posiada niższe oprocentowanie.
- Jest oparty o inny wskaźnik niż WIBOR. Zwykle LIBOR lub EUROIBOR.
- Oferuje wyższe kwoty względem zdolności kredytowej.
- Wymaga większego zabezpieczenia.
- Jest mniej dostępny.
Jakie są korzyści związane z wyborem kredytu walutowego?
Kredyt walutowy posiada dwie główne korzyści:
- Jest tańszy, dzięki niższej stopie oprocentowania.
- Łatwiej go uzyskać, ponieważ oczekiwania względem zdolności kredytowej są mniejsze.
Kredytobiorcy decydują się na kredyty w obcej walucie przede wszystkim aby zmniejszyć koszt zobowiązania lub aby uzyskać wyższą kwotę, niż jest im dostępna przy kredycie złotowym. Kredyt denominowany może również posłużyć do wykonania płatności zagranicznej, dzięki czemu unikamy konieczności wymiany waluty pożyczki złotowej.
Jakie są ryzyka związane z wyborem kredytu walutowego?
Głównym ryzykiem w przypadku kredytu walutowego jest zmienność kursu walutowego. Zwłaszcza przy zobowiązaniach wieloletnich, koszt takiego kredytu staje się z grubsza nieprzewidywalny. Zmiany na scenie geopolitycznej mogą znacznie odbić się na sile walutowej, tym samym zwiększając lub zmniejszając koszt naszego zobowiązania. To z ryzykiem wzrostu rat musimy się najbardziej liczyć.
Podsumowanie najważniejszych informacji na temat kredytu walutowego
Kredyt walutowy był w swoim czasie popularnym rozwiązaniem. Jednakże po aferze frankowej związanej ze spadkiem wartości CHF oraz nieuczciwymi mechanizmami kredytowymi, jak i pod wpływem regulacji zaimplementowanych w następstwie afery, zarówno kredytobiorcy, jak i banki, zaczęły rezygnować z tego rozwiązania. Obecnie rozwiązanie to jest dedykowane Polakom, którzy zarabiają w obcych walutach. Jest to niewielki rynek, a więc nie cieszy się też wsparciem banków. Ci, którym udało się zawiązać umowę tego typu w przeszłości, mogą obecnie liczyć się ze znacznie uczciwszymi zasadami spłaty kredytu oraz wsparciem sądów w skrajnych przypadkach.